بررسی سهم عوامل انسانی و مدیریتی در عدم پایبندی عملی بانک‌ها به بانکداری اسلامی و ارایه پیشنهادهای اصلاحی

Abstract

تجربه سه دهه اجرای قانون بانکداری بدون ربا در ایران حاکی از آن است که نظام بانکداری کنونی با چالش­‌های مختلفی در حوزه­‌های گوناگون روبه‌­رو شده است. به­‌منظور اجرای درست و مناسب قوانین و مقررات بانکداری اسلامی و ملزم کردن بانک­ها به پایبندی عملی به این نظام، باید این چالش­‌ها و مشکلات به درستی شناسایی و طبقه‌­بندی شوند تا در مرحله بعد بتوان درصدد رفع این مشکلات برآمد. از جمله عواملی که باید برای این منظور شناسایی و جایگاه آن مشخص شود، عوامل انسانی و مدیریتی است. به­منظور جمع‌­آوری داده­ها در این پژوهش، از دو روش کتابخانه‌­ای و میدانی استفاده شد. در ابتدا عوامل انسانی و مدیریتی را شناسایی و تفکیک کرده و با استفاده از روش پژوهش پیمایشی(دلفی)-تحلیلی، سعی می­‌شود که سهم هر کدام از عوامل (مدیریتی و انسانی)، در عدم پایبندی عملی بانک‌­ها به بانکداری اسلامی، مشخص شود. محاسبات آماری با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS انجام گرفته است. آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 است و اعتبار یافته­‌ها قابل قبول است. بررسی روایی[1] پرسشنامه به دلیل نوع روش تحقیق و پایین بودن تعداد نمونه، به­‌منظور بالا بردن سطح تخصص، انجام نشده است. برای استنباط آماری در مورد میانگین جامعه با استفاده از میانگین نمونه، از آزمون پارامتریک T تک نمونه‌­ای[2] و برای مشخص کردن سهم و تاثیر متغیرها و مولفه‌­ها، از واریانس­‌های تشریح شده و چرخش واریماکس استفاده شده است.<br /> یافته­‌های پژوهش نشان می­‌دهد که عوامل انسانی و مدیریتی و همچنین، مشکلات الگوی کنونی بانکداری در ایران، سهم معنی­‌داری در عدم پایبندی عملی بانک­‌ها دارند که در این میان، عوامل مدیریتی سهم بیش­تری را دارا هستند. در پایان نیز، به ارایه‌­ی پیشنهادهای اصلاحی در این زمینه، پرداخته می­‌شود.<br />