تاثیر نوع سوسن، تنظیم کننده های رشد و محل تهیه ریزنمونه بر ریزافزایی سوسن چلچراغ (Lilium ledebourii) و دورگ آسیایی(L. د Gironde)

Abstract

سوسن چلچراغ از گونه‎های جذاب و خودروی جنس سوسن است که در ناحیه داماش از منطقه عمارلو در استان گیلان می‎روید. از حیث بازار پسندی، دورگ‎های آسیایی سوسن حائز اهمیت هستند و از گونه‎های مختلف آسیایی حاصل شده‎اند. به منظور تولید انبوه سوخک عاری از بیماری در مدت زمان کوتاه از طریق کشت بافت، آزمایش‎ها در طرح فاکتوریل در پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. ریزنمونه‎های فلس از دو سطح نیمه بالایی و پایینی، روی محیط‎های کشت با غلظت‎های مختلف BA و NAA هر یک در سه سطح صفر، 01/0 و 1/0 میلی‎گرم در لیتر کشت شدند. به منظور رفع آلودگی از هیپوکلریت، اتانول و تیمار آب گرم استفاده شد. در این پژوهش آلودگی ریزنمونه‎های سوسن چلچراغ و دورگ آسیایی در زمان استفاده از حمام آب گرم به ترتیب با دمای ?C53 و ?C55 کنترل شد. بیشترین تعداد و وزن سوخک از سوسن چلچراغ و بیشترین تعداد ریشه از دورگ آسیایی حاصل شد. در سوسن چلچراغ محیط کشت شاهد و محیط کشت حاوی mg/l NAA 01/0، بیشترین تعداد سوخک را تولید کردند. بیشترین وزن سوخک از محیط کشت دارای mg/l NAA 01/0 بدست آمد. دورگ آسیایی بیشترین تعداد و وزن سوخک را در محیط دارای mg/l NAA 1/0 و mg/l BA 1/0 تولید کرد. در هر دو سوسن، بیشترین تعداد ریشه در محیط کشت حاوی mg/l NAA 1/0 حاصل شد. اثر محل تهیه ریزنمونه بر تعداد سوخک اختلاف معنی داری نداشت ولی بیشترین وزن سوخک و تعداد ریشه از نیمه پایینی فلس حاصل شد. الگوی رشد سوسن‎ها مشابه نبود. ریزنمونه‎های سوسن چلچراغ، سوخک‎های بدون برگ تولید کردند در صورتیکه دورگ آسیایی پیازچه‎هایی، با برگ‎های فلسی تولید کرد.