بررسی توان تحمل سویه‎های سینوریزوبیوم ملیلوتی (Sinorhizobium meliloti) بومی خاکهای ایران به کادمیوم

Abstract

کادمیوم یکی از مهمترین فلزات سنگین آلایندة خاک به شمار می‌آید که از منابع متعدد به ویژه کودهای شیمیایی فسفره وارد خاک می‎شود. ا‎ین فلز با تأثیر بر ریزوبیومها و گیاهان میزبان آنها دارای اثرات منفی بر برقراری و کارایی سیستم همزیستی تثبیت کننده نیتروژن است. این تحقیق با هدف ارزیابی دامنه تحمل سویه‌های بومی سینوریزوبیوم ملیلوتی (همزیست با گیاه یونجه) به سطوح مختلف کادمیوم و شناخت و معرفی سویه‎های مقاوم به منظور استفاده از آنها در زیست پالایی خاکهای آلوده به ا‎ین فلز انجام گرفته است. به منظور تهیه جدایه‌‎های بومی سینوریزوبیوم ملیلوتی نمونه‎هایی از گره‎های ریشه‎‎‎ای از مزارع یونجه استان‌های مهم زیر کشت این گیاه تهیه شد و پس از جدا‌سازی و خالص کردن باکتری‎های موجود در گره‎های ریشه، کشت خالص هر جدایه تهیه گردید. آنگاه آزمون تلقیح گیاه با هر یک از جدایهها صورت پذیرفت و پس از حذف جدایه‎های فاقد توان همزیستی ، در مجموع 57 جدایه فعال و مؤثر سینوریزوبیوم ملیلوتی به صورت کشت خالص آماده شدند. بررسی توان تحمل سویه‎ها به سطوح مختلف کادمیوم با استفاده از محیط کشت اختصاصی .H.M حاوی مقادیر مختلف کادمیوم (0 ، 5 ، 10 و … تا 70 میلی‌گرم بر لیتر) و مطالعه رشد کلنی‎های رویش یافته باکتری انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اختلاف معنی‎ داری (p<0.05) از نظر میزان تحمل سویه‎‎های مختلف سینوریزوبیوم ملیلوتی نسبت به سطوح مختلف کادمیوم وجود داشت، بطوریکه سویه های مذکور بر مبنای دندروگرام مشابهت، به سه گروه حساس، نسبتاً متحمل و متحمل قابل تفکیک بودند. درصد بالایی از سویه‌های مطالعه شده (حدود 70%) از گروه حساس به کادمیوم بودند که حداکثر تا غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر کادمیوم، رشد قابل مشاهده‌ای نشان دادند و تنها 8/3 درصد از سویه‌ها توانایی تحمل سطوح 60 تا 70 میلی‌گرم بر لیتر کادمیوم را دارا بودند که می‌‌توان آنها را به عنوان سویه‌های کاملاً متحمل معرفی نمود