بررسی اثر تنش خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی در دو رقم انگور

Abstract

بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیک به شناسایی عوامل مؤثر در مقاومت به تنش کمک ،می کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر میزان فتوسنتز خالص(Pn)‘ تعرق،(E)‘ هدایت روزنه ای (gs) ‘CO2 زیر روزنه ای (Ci) ‘میزان کلروفیل، پرولین و کربوهیدرا تهای محلول در آب و الکل ، نهالهای سه ساله زیر روزنه ای انگور انتخاب و در گلدان کاشته شدند . تنش از نهم تیر ماه 1382 به مدت هفت روز اعمال گردید . در طی این هفت روز صفات مورد نظر اندازه گیری شد ند. اندازه گیری ها در ساعت یازده صبح و در شدت نور 1200 تا1400 میکرو مول فوتون بر متر مربع بر ثانیه به عمل آمد . نتایج نشان داد که تحت تاثیر تنش میزان فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه ای از روز آبیاری تا پایان تنش بتدریج کاهش پیدا می کند . ولی بعد از رفع تنش به حالت اولیه بازگشت می نمایند . طی این دوره میزان دی اکسید کربن زیر روزنه ای ابتدا کاه ش و بعد افزایش یافت. علت کاهش اولیه دی اکسید کربن به دلیل بسته بودن روزنه ها و افزایش بعدی آن به دلیل عدم فرآوری دی اکسید کربن بود. بنابراین تنش خشکی علاوه بر کاهش هدایت روزنه ای از طریق مکانیسم های درونی برگ از فرآوریدی اکسید کربن موجود جلوگیری می نماید . سرعت فتوسنتز تحت تاثیر تنش از 22/7 در رقم رشه و 21/7 میکرومول CO2 بر متر مربع بر ثانیه در رقم خوشناو در ششمین روز به صفر کاهش یافت.تعرق نیز از 58/6 در رقم رشه به 45/0 میلی مول مول آب بر متر مربع بر ثانیه و در رقم خوشناو از95/6 به 38/0 میلی مول آب بر متر مربع بر ثانیه در روز پایا نی تنش رسید . میزان کلروفیل در هر دو رقم کاهش یافت، اما میزان کاهش کلروفیل در رقم خوشناور بیشنر بود. میزان افزایش پرولین در هر دو رقم مشاهده شد ولی رقم رشه افزایش پرولین بیشتری را نشان داد. میزان کربوهیدرات محلول در الکل در رقم رشه کا هش ولی در رقم خوشناو افزایش یافت . میزان کربوهیدرات محلول در آب در رقم رشه تغییری نکرده ولی در رقم خوشناو کاهش یافته است . در کل با توجه به پارامترهای تبادلات گازی و میزان کلروفیل و پرولین به نظر می رسد که رقم رشه مقاومت بیشتری در مقابل خشکی داشته باشد.