قابلیت هضم و فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری مواد مغذی برخی از کنجاله‌های تخم پنبه تولید شده در ایران

Abstract

برای تعیین ارزش غذایی کنجاله‌های تخم پنبه تولید شده در ایران از سه کارخانة خاوردشت «خ»، بهپاک «ب» و روغن دشت «ر» نمونه‌هایی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش1، ترکیب شیمیایی و ضرایب هضمی مواد مغذی کنجاله‌های تخم پنبه با استفاده از چهار رأس گوسفند نر تعیین شد. در آزمایش 2، میزان تجزیه‌پذیری مؤثر ماده خشک، مادة آلی و پروتئین کنجاله‌های تخم پنبه با استفاده از سه رأس گوسفند نر اخته کانولا گذاری شده در شکمبه، تعیین شد. همچنین برای خروج ذرات از کیسه‌های نایلونی تصحیح انجام شد. ترکیب شیمیایی کنجاله‌های تخم پنبه «خ»، «ب» و «ر» برحسب درصد مادة خشک به ترتیب برای پروتئین خام 5/28، 31 و 47/25 درصد، دیواره سلولی 26، 26 و 34 درصد، انرژی خالص نگهداری (NEm) و انرژی خالص افزایش وزن (NEg) محاسبه شده به ترتیب، 9/1، 86/1، 87/1 و 26/1، 22/1، 23/1 مگا کالری بر کیلوگرم مادة خشک بود. در روش جمع‌آوری کل مدفوع میانگین قابلیت هضم پروتئین خام و TDN در کنجالة تخم پنبه «خ»، 07/67 و 23/57 درصد، در کنجالة تخم پنبه «ب»، 08/67 و 2/62 درصد و در کنجالة تخم پنبه «ر»، 93/66 و 36/57 درصد بود (05/0P<). در روش معرف میانگین قابلیت هضم پروتئین خام و TDN در کنجالة تخم پنبه «خ»، 25/65 و 18/55 و در کنجالة تخم پنبه «ب»، 28/65 و 5/54 و در کنجالة تخم پنبه «ر»، 04/65 و 98/54 درصد بود (05/0P<). میانگین تجزیه‌پذیری مؤثر ماده خشک، پروتئین و پروتئین تصحیح شده برای خروج ذرات در سرعت عبور 5 درصد در ساعت در کنجاله‌های تخم پنبه «خ»، «ب» و «ر» به ترتیب56/37، 03/41، 9/37 درصد، 36/42، 72/50، 66/44 درصد و 06/36، 8/41، 3/40 درصد بود (05/0P<). تجزیه‌پذیری مؤثر مادة خشک و پروتئین کنجاله‌های تخم پنبه متفاوت بوده و استفاده از یک رقم مطلق در تمام شرایط در جیرة حیوانات نشخوار کننده توصیه نمی‌شود.