بررسی تخلیة پتاسیم از خاکهای زیرکشت نیشکر خوزستان

Abstract

هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تخلیة پتاسیم بر اثر کشت متراکم نیشکر(Saccharum officinarum) در استان خوزستان بوده است. بدین منظور از 30 نقطة مزارع نیشکر شرکت‎های هفت تپه، کارون و توسعه نیشکر و صنایع جانبی ( واحدهای امام خمینی و امیر کبیر) نمونه‎برداری مرکب جفتی از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی‎متر صورت گرفت. این نقاط به طور تصادفی و به گونه‎ای انتخاب شدند که یک خاک کشت شده در مجاورت یک خاک کشت نشده قرار گرفته باشد با این فرض که خاک زیر کشت در واقع بخشی از خاک کشت نشده بوده که هم‎اکنون زیر کشت نیشکر می‎باشد. به منظور حصول اطمینان از تشابه جفت خاکهای مورد نمونه‎برداری، برخی از ویژگی‎های خاک از جمله فراوانی نسبی ذرات خاک، پ‎هاش، کربنات کلسیم معادل، مواد آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی اندازه‎گیری و مقایسه شدند. افزون بر این، کانی‎شناسی خاکها با استفاده از دستگاه XRD برای تعدادی از جفت نمونه‎ها انجام و مقایسه گردیدند. فرض مشابه بودن جفت نمونه‎ها از لحاظ ویژگیهای یاد شده با استفاده از نرم‎افزار آماری 11 Minitabو آزمون ناپارامتری مان ویتنی محقق گردید. به منظور بررسی تخلیة پتاسیم، پتاسیم قابل استخراج با استات آمونیوم، قابل استخراج با اسید نیتریک، پتاسیم تبادلی و غیرتبادلی جفت نمونه‎ها اندازه‎گیری و مقایسه گردیدند. آزمون مقایسة میانگین‎ها نشان داد که شکل‎های پتاسیم یاد شده در هر دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی متر خاکهای زیر کشت در سطح یک درصد کاهش معنی‎داری در مقایسه با خاکهای کشت نشده داشته‎اند، به گونه‎ای که سطح پتاسیم تبادلی در عمق 30-0 سانتی‎متر خاکهای زیر کشت در مقایسه با خاکهای کشت نشده مجاور، در شرکت‎های توسعه نیشکر، کارون و هفت تپه به ترتیب 6/21 ، 9/43 و 8/73 درصد کاهش یافته است. متوسط کاهش پتاسیم غیرتبادلی برای عمق 30-0 سانتی‎متر شرکت‎های یاد شده نیز به ترتیب 9/37 ، 2/47 و 8/66 درصد می‎باشد. در عمق 60-30 سانتی‎متر، سطح پتاسیم تبادلی و غیر‎تبادلی در کلیة خاکهای زیر‎کشت مورد بررسی به ترتیب 56 و 4/54 درصد نسبت به خاکهای کشت‎نشده کاهش یافته است.