بررسی بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش‌های اقتصاد ایران در دوره 81-1357 (با تأکید بر بخش کشاورزی و نقش سرمایه)

Abstract

رشد اقتصادی، هر چند که تنها معیار توسعه اقتصادی نمی‌باشد ولی اهمیت آن همواره بیش از سایر شاخص‌های توسعه بوده است. در این میان به دلیل محدودیت منابع، ضرورت افزایش بهره‌وری و استفاده از عوامل تولید در فعالیت‌هایی که حداکثر بازدهی را دارند اهمیت پیدا می‌کند. هدف کلی این مطالعه، سنجش تغییرات بهره‌وری در هفت بخش کلان اقتصاد ایران در دوره 81-1357 است. ابتدا این تغییرات با استفاده از شاخص مالم‌کوئیست مورد محاسبه قرار گرفته و در ادامه با استفاده از آزمون انگـل-گـرنجر به بررسی وجود رابطه علّی بین سرمایه‌گذاری و تغییرات بهره‌وری پرداخته شده است. نتایج بیانگر آن است که در بخش کشاورزی علیرغم عدم تغییر کارایی تکنولوژیکی و مقیاس، بهره‌وری عوامل تولید به دلیل بهبود کارایی مدیریتی افزایش یافته است و سطح بهره‌وری بخش کشاورزی نسبت به سال پایه در مقایسه با کل اقتصاد همواره بالاتر بوده است. همچنین آزمون علّیت، وجود رابطه علّی از سرمایه‌گذاری به بهره‌وری در بخش کشاورزی را تأیید می‌کند.