اندازه‌گیری، تحلیل و تبیین پایداری واحدهای بهره‌برداری (مطالعه موردی :گندمکاران استان تهران)

Abstract

بکارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولید به منظور افزایش عملکرد طی دهه‌های اخیر و در نتیجه تخریب محیط زیست، اهمیت توجه به پایداری نظام‌های بهره‌برداری و استمرار تولید همراه با حفظ منابع طبیعی را دو چندان کرده است. در این راستا پژوهش حاضر نیز به اندازه‌گیری ، تحلیل و تبیین پایداری نظام‌های بهره‌برداری کشت گندم در استان تهران می‌پردازد. رویکرد غالب پژوهش، پیمایشی است و داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی چند مرحله‌ای، ‌به صورت مقطعی در فصل زراعی 79-1378 از 240 گندمکار در 42 روستای استان تهران گردآوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد 7/46 درصد از نظام‌های بهره‌برداری در گروه‌های بسیار ناپایدار و ناپایدار، 6/43 درصد در گروه تاحدی پایدار و 7/9 درصد در گرو‌ه‌های پایدار و بسیار پایدار قرار دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد میزان محصول تولیدی، بهره‌وری کل عوامل تولید و دانش فنی ـ‌ زراعی بهره برداران بیشترین تاثیر مثبت و هزینه‌های ماهیانه خانوار، میزان استفاده از نیروی کار و میزان کاربرد ماشین‌های کشاورزی، بیشترین تاثیر منفی در پایداری گندم را دارا می‌باشند.