مطالعه ارتباط بین مراحل مختلف بیولوژی نماتد مولد گره (Meloidogyne javanica) و شدت بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی (Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici) و امکان سیستمیک شدن حساسیت ایجاد شده به وسیله نماتد در گیاه به قارچ

Abstract

به منظور تعیین مؤثرترین مرحله بیولوژی نماتد Meloidogyne javanica در تشدید بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici و بررسی امکان سیستمیک شدن حساسیت ناشی از نماتد در گیاه در مقابل قارچ عامل بیماری، آزمایش‌هایی در گلخانه تحقیقاتی گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انجام گرفت. نتایج حاصل از این آزمایشها نشان داد که 15 روز بعد از نفوذ نماتد به گیاه که مصادف با خروج بالغهای جوان از پوسته‌های لاروی داخل گیاه است، در مقایسه با دیگر مراحل بیولوژی نماتد حساسیت بیشتری در گیاه در مقابل قارچ فوزاریوم ایجاد می‌شود. مراحل چهار روز و 21 روز بعد از نفوذ نماتد علیرغم القای حساسیت در گیاه و تشدید بیماری فوزاریومی، با یکدیگر تفاوت معنی‌دار نداشتند. در این تحقیق همچنین مشخص گردید که القای حساسیت ناشی از نماتد در مقابل قارچ فوزاریوم بصورت سیستمیک به قسمتهای دیگر گیاه اعم از ریشه و ساقه سرایت نموده و بروز بیماری فوزاریومی در قسمتهای مذکور در مقایسه با شاهد (بدون تلقیح نماتد) اختلاف معنی‌دار داشت. صفات مورد مطالعه شامل اندیکس برگ (10-0)، قهوه‌ای شدن آوندها، ارتفاع گیاه، وزن تر ریشه و وزن تر قسمتهای هوایی گیاه بود.