بررسی اثر شخم دربازده آبشویی خاکهای شور وسنگین بافت دشت تبریز

Abstract

عملیات آبشویی در اراضی شوردشت تبریز (قم تپه صوفیان) انجام یافت.اهدافی که در این کار تحقیقاتی دنبال شد عبارت بودند از: 1- کوتاه نمودن مدت زمان آبشویی دراصلاح خاکهای شور بابافت سنگین2- صرفه جویی در آب به دلیل محدود بودن منابع آبهای شیرین درکشورمان 3- زیر کشت بردن اراضی اصلاح شده و برداشت محصول در حد قابل قبول. برای این منظور زمینی به مساحت یک هکتار از اراضی فوق را بعد از تسطیح به سه قسمت تقسیم نمودیم . قسمت اول شخم عادی به عمق 25 الی 30 سانتیمتر (واریانت اول) . قسمت دوم شخم عمیق به عمق 45 الی 50 سانتی متر (واریانت دوم ) و قسمت سوم با استفاده از Subsoiler به عمق 75 الی 80 سانتی متر نرم گردید.(واریانت سوم ) . با درنظرگرفتن خصوصیات فیزیکی خاکهای منطقه کانال زهکشی به عمق 2 متر حفرگردید. کمیت آب آبشویی از فرمول والابیف و با در نظر گرفتن ضریب نمک زدایی خاک محاسبه گردید. آبشویی هر کدام از واریانت های سه گانه سه بار وهر بار با 3000 متر مکعب درهکتار آب انجام یافت. شاخصهای کیفیت آب آبشویی شامل TDS,EC,PH‘ کاتیون ها و آنیونهای محلول تعیین؛ روابط یونی مانند SAR و RSC محاسبه گردید. همین آزمایشات در مورد خاک هر سه واریانت با حفر پروفیل های خاک تا عمق 150 سانتیمتر ونمونه برداری از آنها در سه تکرار انجام یافت. با استفاده از رابطه گاپون تاثیر SAR آب آبشویی بر ESP خاک مشخص گردید. مقدار آبی که بعداز هر با ر آبشویی از واریانت های سه گانه به کانال زهکش منتقل شده وبد اندازه گیری و با تجزیه آب زهکش ترکیب و مقدار نمکهای موجود در آن مشخص گردید. با حفر چاههای پیزومتر در واریانت های سه گانه تغییرات عمق آبهای زیر زمینی و همچنین دینامیک نمکها در این آبها طی مراحل مختلف آبشویی تعیین گردید. برای جلوگیری از خطاهای احتمالی در تجزیه ومحاسبات ‘ اقدام به تعیین بالانس آب و نمک شد. عوامل افزاینده به آب آبشویی مانند نزولات جوی و پارامترهایی که موجب کاهش آب آبشویی می شد.(آب مصرفی جهت رساندن رطوبت خاک به حد FC) ‘ اجزاء بالانس آب را تشکیل می داد. بالانس نمک درخاک نیز به ترتیب فوق انجام یافت. بعد از خاتمه عملیات آبشویی درصد نمکهای خاک درعمق عمومی 100-0 سانتیمتری در واریانت اول از 43/2 به 47/1 درواریانت اول با ایجاد شخم عادی و آبشویی موفق به اصلاح خاک درزمان محدود نشده ‘ د رواریانت دوم نصف نمکهای خاک شسته شده و در واریانت سوم نمکهای خاک به حدی رسیده که مشکلی برای رشد گیاهان ایجاد نمی نماید. زمان لازم برای آبشویی به ترتیب 146‘ 95‘ 58 روز در واریانت سه گانه بوده است.