بررسی تولید «سیلیمارین» و «سیلیبین» درگیاه ماریتغال باکشت بذور وحشی و زراعی آن

Abstract

درکشور ما اخیرا اقدامات قابل توجهی در جهت استفاده ازداروهای دارای منشاءگیاهی انجام گرفته وحتی داروهایی با مواد موثر طبیعی تاکنون به بازار عرضه گردیده است. درهمین رابطه ماریتیغال که ازگیاهان دارویی مطرح درکشت وصنعت اکثر کشورهای توسعه یافته است. توانسته جایگاه مهمی در زراعت متابولیتی وصنایع دارویی کشور ما نیز پیداکند. دانه های ماریتغال حاوی فلاونوئیدهای ارزشمندی مانندسیلیبین ‘ سیلیکریستین و سیلیدیانین است که مجموع آنها تحت عنوان سیلیمارین شناخته می شود. این مواد نقشی عمده د ردرمان بیماریهای چون تشمع کبدی (سیروز) دارند. وحفاظت کننده کبد در مقابل بعضی از عوامل مسموم کننده مانند آلفا- آمانتین و فلوئیدین نیز میباشد. از ترکیبات سیلیمارین مشتقات دارویی اختصاصی تری چون لکالون‘ دوراسیلیمارین‘ مارین دیستل و .. نیز تاکنون ساخته شده است. بنابر اظهارات بسیاری از محققین ‘ نوع گیاه و اوضاع اقلیمی محل رویش نقش عمده ای در کمیت وکیفیت مواد موثره گیاهان دارویی دارد. بذور لازم برای این تحقیق ‘ از کشورهای مجارستان (بوداکالازی) وآلمان (رقم طبیعی) وهمچنین از رویشگاه وحشی این گیاه (در اطراف چالوس) تهیه شده است. پس از استخراج سیلیمارین‘ مقدار سیلیبین آن با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (اچ.پی. ال.سی) مورد تجزیه واندازه گیری قرار گرفت. سپس بذور مذکور در شرایط کاملا یکسان درمنطقه زردبند واقع درشمال تهران در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. پس از آبیاری منظم و وجین علفهای هرز دانه های کاملا رسیده ‘ اواخر بهار برداشت شده ومجددا سیلیمارین و سیلیبین موجود در آن اندازه گرفته شد. براساس نتایج حاصله ‘کمیت وکیفیت مواد موثره ارقام وحشی و اصلاح نشده گیاه در مقایسه با پروره های اصلاح شده آن نوسان شدیدی نشان داده است. بنابراین ‘ نظریه ضرورت ثبات فرمولاسیون دارو در فراوری صنعتی ‘ بهتر است از همان ابتدا از پروره های اصلاح شده ماریتغال استفاده شود.