بررسی تنوع ژنتیکی و جغرافیایی در کلکسیون لوبیای ایران

Abstract

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و جغرافیایی ارقام لوبیا (phaseolus vulgaris L.) موجود درکلکسیون طرح حبوبات دانشگاه تهران‘ تعداد 697 رقم از 2500 رقم موجود درکلکسیون که از 36 کشور جمع آوری شده بود مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی در سال 1367 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی واقع در کرج انجام شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: عملکرددانه ‘ وزن دانه ‘ تعداد بذر در غلاف ‘ تعداد غلاف در گیاه‘زمان ظهور اولین گل‘ زمان رسیدن تمام غلافها ‘ بزرگی بوته ومقاومت به بیماری ویروسی ‘ تجزیه واریانس برای مناطق مختلف جغرافیایی نشان داد که بین مناطق از نظر صفات مورد مطالعه باستثناء زمان رسیدن اولین غلاف اختلاف معنی داری وجود دارد. توزیع فراوانی ‘ میانگین ‘ واریانس‘ دامنه تغییرات وضریب تغییرات برای هر صفت در کل جامعه محاسبه گردید. تنوع زیادی برای هر صفت مشاهده گردید. همبستگی ساده بین صفات بجز موارد استثنایی پائین و یا غیرشدند: 1) شامل سوریه و لبنان 2) شامل آمریکا و بخشی از آسیا 3) بخشی از آمریکای جنوبی‘ ژاپن وهند4) بخشی از آفریقا ‘ بخشی از آمریکای مرکزی ومکزیک 5) اتیوپی ‘ کانادا و جنوب اروپا و 6) شامل ترکیه ‘ شمال اروپا ‘ ایران و شیلی‘ این دسته بندی تا حدودی حاکی از تبعیت ژنوتیپ ارقام از مناطق مختلف جغرافیایی بود. لیکن بعضی مناطق با شرایط اکولوژیکی مختلف در یک کلاستر قرا رگرفتند.