اثرات شیوه های تهیه بستر بذر وکاشت بر سبز شدن گندم پاییزه آبی

Abstract

بکارگیری سیستمهای خاک ورزی حفاظتی ‘ شامل روشهای مستقیم –کاشت وکم خاک ورزی در ایران ‘نیاز به اطلاعاتی همچون چگونگی سبز شدن بذر و استقرارگیاه در این سیستمها دارد. بدین لحاظ در سال 1372 به منظور مقایسه اثر بسترهای بذر تهیه شده با روشهای مختلف خاک ورزی بر سبز شدن گندم پاییزه آبی ‘ قدس‘ در ایستگاه تحقیقاتی کبوتر آباد مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان واقع در 40 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان مطالعه ای انجام شد. در این تحقیق از چهار شیوه تهیه بستر بذر وکاشت شامل دیسک زدن بعد از شخم وکاشت با خطی کار غلات ‘ خاک ورزی با خاک ورزدوار (روتیواتور) بعد ازشخم وکاشت با خطی کار غلات ‘ ورز-کاشت . و بی خاک ورزی (کاشت مستقیم درزمین خاک ورزی نشده) استفاده گردید. روشهای تهیه بستر بذر وکاشت یاد شده درهفت تیمار خاک ورزی ترکیب و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مقایسه شدند. اثرات بستر بذر بر سبز شدن بذر با اندازه گیری ومحاسبه درصد سبز نهایی. درجه روز رشد تجمعی برای 5% سبز شدن و شاخص سرعت سبز شدن در تیمار ها ی مختلف تعیین گردید. رابطه بین درصد سبزشدن و واحد حرارتی به صورت یک معادله نمایی بنام معادله رشد بیان گردید. نتایج نشان دادکه در روش دیسک زدن ‘ که بستر بذر نرم ولی تا حدی فشرده حاصل شد. درصد سبز نهایی و شاخص سرعت سبز شدن درآن بطور معنی داری بیشترین بود. در روش بی خاک ورزی ‘ درصد سبز نهایی وشاخص سرعت سبز شدن بطور معنی داری کمتر از روش دیسک زدن بود. متوسط تعداد روزهای لازم جهت رسیدن به 50% سبز شدن در روشهای تهیه بستر بذر با روتیواتور و بی خاک ورزی به ترتیب در حدود سه و پنج روز بیشتر از روش دیسک زدن بود. درتیمار ورز- کاشت فقط 38% بذرهای کاشته شده سبز شدند و شاخص سرعت سبز شدن در آن بطو رمعنی داری کمترین بود. عمیق قرار گرفتن بذر در روش ورز- کاشت وکلوخه ای بودن بستر بذر در روش روتیواتور زدن باعث کاهش شاخص سرعت سبز شدن گردید. معادله رشد ومشتق آن به ترتیب تغییرات درصد و سرعت سبز شدن را بر حسب واحد حرارتی (درجه روز رشد) با ضریب تشخیص زیاد (94? R2) بیان نمودند. بنابراین ‘ پیشنهاد می گردد که در ارزیابی بسترهای بذر آماده شده در سیستمهای مختلف خاک ورزی علاوه بر درصد سبز نهایی ‘ سرعت سبز شدن نیز محاسبه ومورد مقایسه قرا رگیرد.