بررسی تنوع ژنتیکی کلکسیون گندم نان ایران در رابطه با صفات مورفولوژیک و طبقه بندی جغرافیایی و اقلیمی

Abstract

به منظور تعیین رابطه تنوع ژنتیکی و طبقه بندی جغرافیایی و اقلیمی ‘ تعدا 500 لاین گندم نان متعلق به کلکسیون بخش تحقیقات غلات مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1373 ‘ در قالب طرح اگمنتد با 4شاهد و د ر20 بلوک ‘ مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات تعداد روز تا گلدهی ‘ تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی ‘ دوره پرشدن ‘ طول ‘ عرض و سطح برگ پرچم ‘ فاصله ما بین قاعده سنبله و پهنک برگ پرچم (اکستراژن ) ‘ قطر پداتکل ‘ طول سنبله ‘ وزن هزار دانه ‘ تعداد سنبلچه در سنبله‘ تعداد سنبلچه بارور‘ تعداد گلچه در سنبلچه ‘ تعداد گلچه زایا وتعداد سنبله درکرت ‘ ارزیابی شدند. تجزیه واریانس و مطالعات مقدماتی تفاوت نمونه ها ازحیث صفات مورد بررسی‘ اهمیت کلیه صفات مذکور را درتمایز شهرها و اقلیم ها‘ مشخص نمود. لیکن گروه بندی نهایی با توجه به صفاتی صورت پذیرفت که همبستگی های معنی داری با شاخص گروه بندی های اقلیمی داشتند. جهت گروه بندی اقلیم ها و مناطق جغرافیایی نمونه های مورد بررسی از تجزیه خوشه ای و تجزیه به مؤلفه های اصلی استفاده شد. نتایج حاصل‘ الگوپذیری نسبتاً خوب تنوع ژنتیکی از تنوع اقلیمی را نشان داد. اما بین تنوع ژنتیکی و تقسیم بندی جغرافیایی رابطه مشخصی وجود نداشت . همچنین مشخص شد که تجزیه به مؤلفه های اصلی‘ ابزار مفیدی برای گروه بندی اقلیم های نمونه موردبررسی می باشد.