مقایسه صفات زراعتی دورگهای مصنوعی و طبیعی و چند رگه و پایه های پدری در شش آمیزش گلرنگ

Abstract

یک رقم نر عقیم ژنتیکی گلرنگ با 6 رقم گلرنگ تجارتی بطور مصنوعی آمیزش داده شده و6 نوع دورگ بدست آمد. هریک از ارقام با رقم نر عقیم نیز بطور جداگانه و در شرایط طبیعی آمیزش داده شد و 6 نوع دورگ طبیعی تهیه گردید. همه ارقام یکجا در شرایط طبیعی با رقم نر عقیم آمیزش داده شد. و هیبرید چند رگه ای از آن حاصل گردید. د رارقام تجارتی همچنین یک نسل خودگشنی انجام شد. سیزده نوع دو رگ حاصل همراه با والدهای نر و والدهای نر پس از خودکشی دریک طرح بلوکهای کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه باغ فردوس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کاشته شد. صفات مورد مطالعه عبارت بود از موقع گل کردن‘ ارتفاع بوته‘ تعداد قوزه در بوته‘ تعداد بذر در قوزه ‘ عملکرد‘ وزن هزار دانه ‘ درصد روغن ومقدار روغن درهکتار‘ مشاهدات بدست آمده برای هر صفت مورد تجزیه آماری واقع شده و سه نوع مقایسه صورت گرفت: یکی از مقایسه بین دورگ های مصنوعی‘ طبیعی وهیبرید چند رگه‘ دوم مقایسه دورگ ها با والد پدری و سوم مقایسه والدهای نر با والدهای نر پس از خودگشنی ‘ نتیجه این مقایسات نشان دادکه در پاره ای از موارد دورگها مخصوصات دورگ های مصنوعی برتری زیادی نسبت به والد پدری خود دارند. این موضوع وجود هتروزیس را در یک گلرنگ تأیید می کند. دو رگ های طبیعی نسبت به دورگهای مصنوعی در موارد کمتری بر والد پدری برتری دارند. این امر درنتیجه موجود مقداری بذر حاصل از خودگشنی در میان بذور دورگ های طبیعی است. بنظر می رسد که خودگشنی در بیشتر موارد اثرات نامطلوبی در گلرنگ ایجاد نمی کند ‘مقایسه سه نوع دو رگ نشان می دهد که دو رگ مصنوعی در اکثر موارد بهتر از دورگهای طبیعی و هیبرید چند رگه است . این موضوع نیز به علت وجود مقداری بذر حاصل ا زخودگشنی درمیان بذور دورگهای طبیعی و چند رگه است.