بررسی روابط برخی از صفات مهم مورفولوژیک و زراعی با عملکرد وش در ارقام گلاندلس پنبه از طریق روش های آماری چند متغیره

Abstract

تنوع ژنتیکی و ماهیت روابط موجود بین صفات زراعی و مرفولوژیکی با عملکرد بذر - عملکرد الیاف و اجزاء آن در 56 رقم پنبه گلاندلس ( Gossypium hirutum L ) در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات پنبه ورامین با استفاده از طرح لاتیس مستطیل در سه تکرار در سال 1378 ارزیابی شد . تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد بذر در قوزه - طول 50% الیاف - ارتفاع گیاه - استحکام الیاف - شاخص بذر ( وزن هزار دانه ) و مقاومت پرسلی الیاف بیشترین تغییرات عملکرد را توجیه می کنند ( 73/47 =R ) طبق نتایج حاصل از تجزیه علیت بیشترین اثر مستقیم بر صفت عملکرد تک بوته مربوط به صفت طول میانگره می باشد ( 987/1=P ) از آنجایی که طول میانگره - وزن قوزه و تعداد قوزه در بوته بزرگترین اثرات مستقیم را دارا می باشند می توان از این صفات به عنوان معیار انتخاب استفاده نمود . تجزیه به عامل ها 30 متغیر مورد را به 6 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 63/2 درصد واریانس کل را توجیه کردند که این عوامل به ترتیب عبارت بودند از خصمصیات بذر - خصوصیات مرفولوژیکی گیاه - عملکرد و اجزای آن - زودرسی - طول الیاف و عملکرد الیاف تجزیه خوشه ای با روش وارد ( Ward ) و با استفاده از صفات استاندارد شده صورت گرفت . برش نمودار درختی در فاصله 8/5 واحد اقلیدسی - ارقام مورد مطالعه را در 5 گروه قرار داد - با توجه به نتایج مقایسه میانگین صفات مختلف گروه های حاصل از این تجزیه گروه چهارم با داشتن حداقل میانگین صفات ارتفاع اولین شاخه زایا . تعداد شاخه رویا و تعداد گره تا اولین شاخه زایا به عنوان زودرس ترین گروه و گروه دوم به جهت دارا بودن بالاترین مقدار عملکرد کمی و کیفی بذر و الیاف در صفاتی مثل طول 2/5% و 50% الیاف - ظرافت الیاف عملکرد تک بوته - وزن قوزه به عنوان بهترین گروه شناسایی شدند .