ارزیابی خصوصیات کمی کیفی لاین های اصلاحی - ارقام زراعی و بومی گندم نان به روش تجزیه و تحلیل چند متغیره

Abstract

در این پژوهش خصوصیات کمی و کیفی 90 لاین اصلاح شده و 55 رقم زراعی و بومی گندم نان در قالب طرح آگمنت به همراه 3 شاهد و به روش تجزیه و تحلیل های چند متغیره مورد ارزیابی قرار گرفتند . دوازده خصوصیت موفولوژیک و زراعی شامل عملکرد و اجزای آن و هشت صفت مرتبط با کیفیت نانوایی از جمله درصد پروتئین و حجم رسوب با SDS اندازه گیری و بررسی شدند نتایج حاصل از تجزیه مولفه های اصلی حاکی از نقش 7 مولفه در توجیه 77 درصد از تنوع کل داده ها بود . مولفه دوم در ارتباط با صفات کیفی از جمله حجم رسوب با SMS و درصد پروتئین بود . عملکرد دانه و اجزای عملکرد سهم عمده ای را در مولفه ششم داشتند . نتیج مطالعه همبستگی بین صفات زراعی و کیفی بر رابطه مستقیم زودرسی با کیفیت نانوایی و رابطه معکوس بین عملکرد دانه و درصد پروتئین دلالت داشت . متغیر متعارف اول و دوم صفات کیفی به طور مستقیم در ارتباط با کیفیت و کمیت پروتئین بودند . متغیر متعارف دوم صفات زراعی بر رابطه منفی اجرا عملکرد دانه تاکید داشت و در متغیر متعارف دوم صفات مرتبط با عملکرد نقش داشتند . در رگوسیون مرحله ای برای گزینش صفات توجیه کننده عملکرد پروتئین - چهار صفت عملکرد دانه - حجم رسوب زلنی - درصد جذب آب و وزن دانه در سنبله با درجه تبیین 87/26 درصد از کل تنوع نقش داشتند . تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر اساس صفات کیفی و زراعی توانست لاین های اصلاح شده و ارقام زراعی و بومی را در گروه های مختلف قرار دهد . ارقام بومی از لحاظ صفلت مرتبط با اجزاء عملکرد دانه و کیفیت پروتئین ظرفیت بالایی داشتند .