سبک‌های تنظیم بازار مالی در ایران و انگلستان

Abstract

تنظیم‌گری راهی نوین برای اعمال حاکمیت[i] از سوی حکومت[ii] است که نقطه شروع آن مداخله حکومت برای دسترسی به منافع عمومی در اقتصاد بوده است و امروز تبدیل به یک نظریه دولت[iii] شده است. اهمیت بازارهای مالی در حوزه اقتصاد به جهت تأمین منابع کوتاه‌مدت و بلندمدت مالی برای تولیدکنندگان کالا و خدمات و حکومت به قدری است که عمده بحران‌های اخیر اقتصادی در جهان را ناشی از نبود تنظیم‌گری یا ضعف تنظیم در بازارهای مالی می‌دانند. تحلیل صحیح کارکرد و اهداف تنظیم بازار مالی نیازمند بررسی سبک‌های مختلف اجرای آن در کشورهای مختلف است. در این مقاله ایران و انگلستان که از دو نقطه شروع متفاوت به تنظیم بازار مالی رسیده‌اند، انتخاب شده‌اند تا فرآیندهای سیاسی، اقتصادی و قانونی که رابطه بین حکومت، تنظیم‌گر[iv]، عملگرهای بازار مالی و تحقق منافع عمومی را در چارچوب مفهوم تنظیم‌گری شکل می‌دهد در این دو کشور مطالعه شود. نتیجه این مطالعه این است که سبک تنظیم بازارهای مالی مبتنی بر فضای اقتصاد و اقتصاد سیاسی هر کشور است. تنظیم یکپارچه بازارهای پولی و سرمایه در انگلستان و تنظیم چندپارچه و آمرانه این بازارها در ایران ناشی از همین موضوع است. در ایران نیاز جدی به مدیریت یکپارچه بازارهای پولی و سرمایه برای تحقق خصوصی‌سازی صحیح و تأمین منابع مالی وجود دارد. در انگلستان سبک‌های شناور و استفاده از طیفی از تنظیم‌گرها علیرغم تغییرات سریع قوانین یک خصوصی‌سازی صحیح و یک بازار مالی قوی را با وجود همه بحران‌ها برای آن کشور حفظ کرده است