پیش‌بینی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سرمایه‌های روان‌شناختی‌ و اجتماعی

Abstract

یکی از عمده‌ترین چالش‌های آموزشی در محیط کلاس، درس و مدرسه بی‌رمقی، کم میلی و کاهلی دانش‌آموزان به امورات تحصیلی است که عموماً ناراحتی و ابراز نارضایتی دست اندرکاران تعلیم و تربیت را به همراه دارد. از این‌رو، هدف اصلی مقاله حاضر پرداختن به درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سرمایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی است. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان متوسط اول و دوم شهرستان دهلران در سال تحصیلی 1398-1397 با حجم نمونه 321 نفر و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای است. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های استاندارد درگیری تحصیلی ریو(2013)، سرمایه روان‌شناختی لوتانز(2007) و پرسشنامه سرمایه اجتماعی است و اعتبار و پایایی آن از طریق دیدگاه‌های اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت و میزان پایایی(آلفای کرونباخ) نیز 86/0 حاصل شد. یافته‌ها نشان دادند میانگین هر سه متغیر درگیری تحصیلی، سرمایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی در وضعیت متوسط بودند. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد سرمایه‌های اجتماعی(54/0=r و 000/0p≤) و روان‌شناختی(62/0=r و 000/0 p≤) با درگیری تحصیلی دارای رابطه مستقیم و معناداری هستند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دادند که سرمایه روان‌شناختی و اجتماعی توانستند با ضریب بتای 40/0 و 34/0 به ترتیب متغیر درگیری تحصیلی را پیش‌بینی نمایند. مضافاً هر دو متغیر توانستند به میزان 43/0 تغییرات واریانس متغیر ملاک را پیش‌بینی کنند. بر اساس نتایج حاصل شده می‌توان گفت سرمایه‌های دوگانه مذکور قادر به اثرگذاری بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان هستند و از این‌رو باید به تقویت این دو در نظام آموزش و پرورش توجه ویژه شود.