فراتحلیل رابطه بین راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی و اهمال‌کاری تحصیلی

Abstract

این پژوهش با هدف ترکیب پژوهش‌های انجام شده در قلمرو اثربخشی راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی بر اهمال‎کاری تحصیلی دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماری دربرگیرنده پژوهش‎های مرتبط با موضوع است که در بین سال‎های 1370 تا 1396 در ایران منتشر شده بود. از میان یافته‌های کمّی، 21 پژوهش برگزیده شد و با استفاده از روش فراتحلیل، 48 اندازه اثر با توجه به ملاک‎های تعریف شده ورود وخروج به‌دست آمد. یافته‎ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی پژوهش‌های مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت 78/0- و برای اثرات تصادفی 85/0- است که هر دو در سطح 001/0 معنادار بود. با توجه به ناهمگونی اندازه‌های اثر، جنس، روش پژوهش و نوع آموزش به‌عنوان متغیرهای تعدیل‌کننده بررسی شدند. نتایج t مستقل نشان داد که اندازه اثر رابطه راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی با اهمال‌کاری تحصیلی دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد، اما اندازه‎های اثرهای پژوهش‎های تجربی به‌طور معناداری بیشتر از پژوهش‎های همبستگی است. همچنین اندازه اثر مربوط به راهبردهای فراشناختی بیشتر از راهبردهای شناختی و مدیریت منابع به‌دست آمده است. بر پایه اندازه اثرهای به‌دست آمده می‌توان دریافت که آموزش راهبردهای یادگیری خودنظم‌جویی تأثیر چشمگیری در کاهش اهمال‎کاری دانش‌آموزان دارد.