سبک‌های والدگری و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه‌گر خودپنداشت یا حرمت خود؟

Abstract

این پژوهش با هدف تعیین نقش ‎واسطه‎‎گر حرمت‎خود و خودپنداشت در رابطة بین سبک‎های والدگری و پیشرفت تحصیلی بر پایة یک مدل علّی در ‎نمونه‎ای متشکل از 304 دانش‎آموز (152 دختر و 152 پسر) پایة چهارم دبستان شهر تهران و والدین آنها اجرا شد. دانش‎آموزان به دو مقیاس خودپنداشت کودکان (پیرز، 1986) و مقیاس حرمت‎خود پوپ (پوپ و مک‎‎هیل، 1988) و والدین آنها به مقیاس سبک‎های والدگری (بامریند، 1973) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان دادند: 1) آثار مستقیم هر سه سبک سهل‎گیرانه، مستبدانه و مقتدرانه بر پیشرفت تحصیلی معنادار هستند، 2) اثر مستقیم حرمت‎خود بر پیشرفت تحصیلی معنادار است امّا اثر مستقیم خودپنداشت معنادار نیست و 3) حرمت‎خود فقط واسطة سبک والدگری سهل‎گیرانه با پیشرفت تحصیلی است. نتایج بر اساس تفاوت در ساختار مفهومی و کنشی حرمت‎خود و خودپنداشت و نقش والدین در شکل‎گیری آنها مورد بحث قرار گرفت.