مسائل و مشکلات تولید برنامه‌های مشارکتی در رسانه ملی: بررسی آسیب‌ها و راهکارها

Abstract

چند سالی است که موضوع تولید برنامه‌های مشارکتی به یکی از مسائل قابل اعتنای سازمان صدا و سیما تبدیل شده است. کمبود بودجه و وابستگی برنامه‌سازی به سرمایه، یکی از زمینه‌های اهمیت یافتن این شیوه از برنامه‌سازی است. چالش‌های موجود در این عرصه، زمینه‌ساز انتخاب موضوع مقاله‌ای با عنوان آسیب‌شناسی برنامه‌سازی مشارکتی در سیمای جمهوری اسلامی و راهکارهای اصلاح آن شد. هدف از این مقاله تلاش برای فهم این مسائل و آسیب‌ها در مسیر تولید بایستة این نوع از برنامه‌سازی است، و در ادامه ارائه راه‌حل‌هایی برای رفع آن‌ها با هدف ارتقاء سطح برنامه‌سازی مشارکتی است. سؤال اصلی مقاله؛ آسیب‌ها و مسائل برنامه‌سازی مشارکتی کدامند؟ و با چه راه‌کارهایی می‌توان بر کارایی و تعالی این نوع برنامه‌ها افزود؟ بعد از بررسی روند ساخت برنامه‌های مشارکتی از سه منظر مدیریتی، تولید و پخش، و نظارت و ارزیابی؛ مسألة اصلی مقاله «فقدان لایة مدیریتیِ مستقل متکی بر مشاوره خلاق، حد فاصل بین بخش تولید شبکه‌ها و حامیان مالی برنامه‌ها است».در روش پژوهش، از روش کیفی و مصاحبة عمیق با مدیران، برنامه‌سازان و کارشناسان حوزة تولید، استفاده شده است. در یافته‌ها به سه دسته چالش‌ها از منظرهای مدیریتی، تولیدی و پخشی، و نظارتی دست یافته و در مجموع با 17 کدمحور تقسیم‌بندی شده، راه‌کارهایی نیز از این سه منظر، برای پیشنهاد بهبود وضعیت موجود ارائه شده است. تشکیل یک کمیتة اعتبارسنجیِ برندها، بازمهندسی کم‌کردن هزینة ساختِ برنامه‌ها، افزایش اعتماد و اقبال مخاطبان، و تشکیل گروهی متمرکز متشکل از کارشناسان اقتصاد و رسانه، به منظور واسط‌گری بین حامیان مالی با رسانة ملی، از جمله نتایج و پیشنهادات این مقاله‌ است.