بررسی اثرات تغییراقلیم بر بخش کشاورزی دشت هشتگرد با تاکید بر عدم قطعیت مدل‎های AOGCM گزارش ارزیابی پنجم IPCC

Abstract

<strong>امروزه تغییراقلیم در مدیریت منابع آب، یکی از چالش‎های اصلی می‎باشد.</strong><strong>این مطالعه با هدف شبیه­سازی عملکرد بخش کشاورزی دشت هشتگرد، تحت تأثیر عدم قطعیت تغییراقلیم</strong><strong> در دوره آتی (2049-2020 میلادی)</strong><strong> انجام گرفته است. بدین منظور از خروجی‎های 19 مدل </strong><strong>AOGCMs</strong><strong>، تحت چهار سناریوی انتشار </strong><strong>RCP2.6</strong><strong>، </strong><strong>RCP4.5</strong><strong>، </strong><strong>RCP6.0</strong><strong> و </strong><strong>RCP8.5</strong><strong> استفاده شد. به­منظور کمی­سازی عدم قطعیت، در تخمین تغییرات دما و بارندگی، تحت تأثیر تغییراقلیم، خروجی</strong><strong>‎</strong><strong>های 19 مدل </strong><strong>AOGCMs</strong><strong> به روش مقایسه میانگین دما و بارش (</strong><strong>MOTP</strong><strong>) وزن</strong><strong>‎</strong><strong>دهی شدند. برای بررسی اثرات تغییراقلیم بر تولید پتانسیل، طول دوره رشد، نیاز آب آبیاری و بهره‎وری آب پتانسیل، چهار محصول غالب (گندم، جو، ذرت و یونجه) دشت هشتگرد، از رویکرد </strong><strong>AEZ</strong><strong> استفاده گردید.</strong><strong>پردازش سناریوهای اقلیمی نشان داد درجه حرارت سالانه به طور متوسط در دوره آتی تحت سناریوهای </strong><strong>RCP2.6</strong><strong>، </strong><strong>RCP4.5</strong><strong>، </strong><strong>RCP6.0</strong><strong> و </strong><strong>RCP8.5</strong><strong> به­ترتیب 34/1، 69/1، 52/1 و 81/1 درجه سلسیوس نسبت به دوره پایه افزایش می</strong><strong>‎</strong><strong>یابد. نتایج حاکی از عدم روند منظم صعودی یا نزولی در تغییرات ماهانه بارندگی است. هم­چنین نتایج نشان داد طول دوره رشد و تولید پتانسیل محصولات کشاورزی در اثر تغییراقلیم در دوره آتی کاهش خواهد یافت که حداکثر کاهش طول دوره رشد برای گندم، جو، ذرت و یونجه به­ترتیب 14، 12، 19و 12 روز و حداکثر کاهش در تولید گندم، جو، ذرت و یونجه به­ترتیب 2/10-، 1/12-، 15- و 1/8- درصد می‎باشد. نیاز آب آبیاری محصولات مورد مطالعه نیز، تحت تأثیر تغییراقلیم افزایش خواهد یافت. حداکثر افزایش نیاز آب آبیاری تحت تأثیر تغییراقلیم، برای گندم، جو، ذرت و یونجه به ترتیب 16، 21/17، 26 و 20 درصد می‎باشد. همچنین کاهش تولید محصول پتانسیل و افزایش نیاز آب آبیاری در اثر تغییر اقلیم، موجب کاهش بهره­وری آب پتانسیل خواهد شد. حداکثر کاهش بهره‎وری آب، برای گندم، جو، ذرت و یونجه به­ترتیب 5/26-، 35-، 5/38- و 9/30- درصد می­باشد.</strong>