بررسی واکنش عملکرد ذرت دانه‌ای به سطوح مختلف آب و کود مصرفی با استفاده از مدل AquaCrop

Abstract

<strong>آب و کود مهمترین نهاده‌های تولید محصولات کشاورزی می‌باشند. مدل­های شبیه­سازی که اثر این نهاده‌ها را بر عملکرد محصول به صورت کمی ارائه می­نمایند، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت آب و کود در سطح مزرعه و بهینه­سازی کارایی مصرف آب می­باشند. مدل آکواکراپ که اخیراً توسط فائو توسعه داده شده است، عملکرد محصول را بر اساس کمیت و کیفیت آب آبیاری و همچنین کود مصرفی شبیه­سازی می­کند. در این تحقیق به منظور ارزیابی کارایی مدل آکوکراپ از داده­های ذرت دانه‌ای یک پروژه تحقیقاتی در مقیاس بزرگ طی دو سال زراعی 1387 و 1389 در منطقه کرج استفاده شده است. آزمایش­های مزرعه­ای در چهار سطح آبیاری: 60، 80، 100و 120 درصد نیاز آبی­ و چهار سطح کودی 100، 80، 60 و 0 درصد توصیه کودی در چهار تکرار اجرا گردید. تحلیل حساسیت مدل نشان داد که مدل نسبت رطوبت اولیه خاک، زمان شروع پیری، ضریب گیاهی مربوط به تعرق، بهره‌وری آب نرمال شد، شاخص برداشت </strong> <strong>حساس‌تر از سایر پارامترها است. نتایج نشان داد در هر دو سال زراعی (واسنجی و صحت‌سنجی) مدل قادر است عملکرد دانه را در شرایط تنش همزمان آبی و کود ازته به خوبی شبیه‌سازی نماید. حداکثر خطای نرمال شده، ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده و ضریب تعیین در سال صحت‌سنجی مدل به ترتیب 77/24، 37/9 و 92/0 درصد محاسبه شد. مدل آکوکراپ عملکرد دانه و تبخیر و تعرق گیاهی</strong> <strong>را در سطوح آبیاری کامل (حداکثر خطای نرمال شده، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده به ترتیب 92/9، 97/0 و 21/6) و سطوح کودی کامل (حداکثر خطا، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطا به ترتیب 9/15، 90/0 و 2/11 درصد) به خوبی شبیه­سازی نمود. لیکن در تنش‌های آبی و کودی شدید مدل نتایج رضایت‌بخشی ارائه نمی‌نماید. بیشترین انحراف از داده‌های مشاهده‌ای در تیمارهای کم آبی شدید (حداکثر خطا، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطا به ترتیب 77/24، 66/0 و 61/16 درصد) اتفاق افتاد. </strong>