ارزیابی کاربرد مدل رگرسیون چندمتغیره تیغه ای در برآورد تبخیر از تشت

Abstract

<strong> یکی از پارامترهای مهم در برنامه­ریزی و بهره­برداری از مخازن و طراحی سامانه­های آبیاری، تبخیر و تعرق می­باشد. اهمیت کاربردی تخمین هرچه دقیق تبخیر از یک سو و پیچیدگی رابطه علت و معلولی پدیده از سوی دیگر، ضرورت استفاده از روش­های جدید داده­کاوی را نشان می­دهد. در این مطالعه امکان شبیه­سازی تبخیر از تشت در ایستگاه تبریز با استفاده از مدل­های رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. داده­های هواشناسی شامل حداکثر و حداقل دمای هوا، نقطه شبنم، حداکثر و حداقل رطوبت نسبی، تعداد ساعات آفتابی و سرعت روزانه باد سال­های 91-1371 ایستگاه سینوپتیک تبریز استفاده شدند. مدل­های مختلف رگرسیونی چندگانه خطی و غیر خطی</strong><strong>برای ایستگاه تبریز بسط داده شدند. مدل منتخب </strong><strong>رگرسیون چندگانه خطی</strong><strong> توسط روش رگرسیون </strong><strong>تیغه</strong><strong>‌</strong><strong>ای</strong><strong> مورد آزمون قرار گرفت تا چند همخطی بین ورودی­ها در مدل لحاظ شود. مقادیر ضریب تورم واریانس برای یکایک متغیرها محاسبه شد. نتایج نشان داد که همه </strong><strong>ضریب تورم واریانس</strong><strong>­</strong><strong>ها دارای مقدار کمتر از 10 بودند. افزون بر این، نسبت </strong><strong> برای مدل منتخب با دو متغیر حداقل دمای هوا و تعداد ساعات آفتابی، برابر با 34/3 به­دست آمد. بنابراین چند همخطی در مدل </strong><strong>رگرسیون چندگانه خطی</strong><strong>، منتخب مشاهده نشد. آماره دوربین واتسون نیز برای مدل منتخب برابر 45/1 به­دست آمد که نشانگر قابل اعتماد بودن مدل رگرسیونی چندگانه خطی منتخب می­باشد. مقادیر </strong><strong>RMSE</strong><strong> و </strong><strong>R²</strong><strong></strong><strong>برای مدل­های منتخب به­ترتیب برابر 45/2 میلی­متر بر روز و 67/0 برای </strong><strong>رگرسیون چندگانه خطی</strong><strong> و 58/2 میلی­متر بر روز و 65/0 برای </strong><strong>رگرسیون چندگانه غیرخطی</strong><strong> به­دست آمد که این نتیجه نشانگر توانایی روش­های رگرسیونی در تخمین تبخیر از تشت در ایستگاه تبریز می­باشند.</strong>