بررسی تأثیر خصوصیات هندسی رودخانه‌ها‌ بر دبی طراحی در رودخانه‌های مناطق خشک و نیمه خشک

Abstract

<strong> تخمین صحیح دبی در دوره­های بازگشت مختلف در طراحی پل­ها، کالورت­ها و گوره­ها به منظور مدیریت سیلاب</strong><strong>­</strong><strong>دشت حائز اهمیت است. معمولاً دو روش برای تعیین دبی طراحی در مناطق فاقد آمار استفاده می­شود: مدل­های بارش- رواناب که ممکن است زمان­بر و پرهزینه باشند و روش­های رگرسیونی که دبی طراحی در دوره­های بازگشت خاص را به خصوصیات حوضه آبریز از قبیل مساحت حوضه، توپوگرافی، خاک و خصوصیات آب و هوایی مرتبط می­کنند. در تحقیق حاضر، از دو متغیر جدید خصوصیات مقطع ­پر و شاخص سیلابی به عنوان متغیرهای مستقل تأثیرگذار بر روابط دبی طراحی در مناطق خشک و نیمه خشک به همراه داده­های اندازه­گیری شده هندسه مقاطع عرضی 41 ایستگاه هیدرومتری در استان خراسان رضوی استفاده شده است. نتایج مقایسه حاصل از تأثیر متغیرهای جدید بر دبی با دوره­های بازگشت­ مختلف در این مطالعه، با روش­های سنتی، نشان داد که خصوصیات مقطع ­پر در رودخانه­ها و شاخص سیلابی می­توانند به عنوان متغیرهای مناسب در روابط دبی طراحی به­کار برده شوند. به ­طوری­ که با انتخاب سه ایستگاه منتخب به منظور صحت­سنجی روابط این تحقیق در مقایسه با روش تحلیل فراوانی، در روابط هندسه هیدرولیکی مقطع­ پر تنها هشت درصد خطا مشاهده شد. </strong>