تأثیر کم‌آبیاری بر عملکرد و برخی صفات دانه سه رقم سویا در منطقه خرم‌آباد

Abstract

کم‌آبی اولین عامل محدودکننده تولید سویا در مناطق نیمه‌خشک می‌باشد. بنابراین، افزایش عملکرد سویا مستلزم انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی خشک یا کم‌آب ایران می‌باشد. به منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم سویا، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در طی فصل زراعی سال 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی خرم‌آباد دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرت‌های اصلی و ارقام سویا در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری بر اساس آبیاری کامل به میزان 100 درصد نیاز آبی گیاه (CI) برای ارقام M7، M9 و TMS و کم‌آبیاری به ترتیب به میزان 80، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه (RDI80، RDI70 و RDI50)تنظیم شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تنش کم‌آبی تأثیر معنی‌دار بر تعداد گره در ساقه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی داشت. بیشترین کاهش تعداد گره (54/10)، ارتفاع بوته (24/44 سانتی‌متر)، تعداد غلاف در بوته (5/24)، عملکرد دانه (9/1259 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیکی (2/3013 کیلوگرم در هکتار) و وزن صددانه (77/11 گرم) در شرایط تنش شدید مشاهده شد. از بین ارقام مطالعه شده رقم M9 به طور متوسط بالاترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره، وزن صددانه و بهره‌وری مصرف آب را در شرایط تنش آبی و بدون تنش داشت.