بررسی شاخص بهره‌وری آب و مقایسه آن با شرایط فعلی مزارع گندم

Abstract

محدودیت منابع آب، عدم برنامه­ریزی آبیاری و استفاده نامطلوب از آب عامل اصلی محدودکننده توسعه کشاورزی در ایران است. در این پژوهش زمان و میزان آب آبیاری به­منظور افزایش بهره­وری آب در مزارع گندم تعیین گردید. بدین منظور پنج مزرعه گندم در دشت­های همدان- بهار و رزن- قهاوند در سال زراعی 90-1389 انتخاب و با استفاده از تانسیومتر و بلوک­گچی، مصرف آب آنها اندازه­گیری شد و نهایتاً شاخص بهره­وری آب با استفاده از حجم آب مصرفی و عملکرد محاسبه شد. نتایج نشان داد که با آموزش برنامه­ریزی صحیح مصرف آب، عملکرد محصول گندم به مقدار قابل ملاحظه­ای (6/21 درصد) افزایش می­یابد. این افزایش با کاهش 1/23 درصدی میزان آب مصرفی در تمامی مزارع مورد مطالعه همراه بوده­است و در نتیجه کارایی مصرف آب نیز 55 درصد افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که می­توان از تانسیومتر به­عنوان یک ابزار مناسب برای بهبود مدیریت آبیاری از طریق آموزش آن به زارعین استفاده نمود.