بررسی و پیش‌بینی متوسط بارندگی ماهانه با به‌کارگیری تکنیک SARIMA (مطالعه موردی: ایستگاه باران‌سنجی باباامان بجنورد)

Abstract

محدودیت منابع آبی جهت تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و غیرکشاورزی موجب بروز مشکلات عمده­ای شده است و باران به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی موجود محسوب می­شود. بنابراین، پیش­بینی بارندگی و برآورد میزان آن در هر ماه و یا سال و برای هر منطقه و حوضه آبریز، به عنوان یکی از مهم­ترین پارامتر­های جوی، از اهمیت ویژه­ای در استفاده بهینه از منابع آبی برخوردار است. برای پیش­بینی باران می­توان از سری­های زمانی استفاده نمود. هدف از انجام این تحقیق بررسی مناسب­ترین مدل برآورد باران می­باشد، به­طوری که با به­کارگیری باران­های ماهانه دوره 30 ساله (80- 1350) و پس از تعیین پارامترهای مدل <br /> غیر­فصلی و فصلی مدل SARIMA و با استفاده از نرم­افزار Minitab مقادیر باران ماهانه ده سال آخر دوره آماری دوره (90- 1381) در ایستگاه باران­سنجی باباامان واقع در استان خراسان شمالی تخمین زده شد. سپس مقادیر باران ماهانه پیش­بینی شده بر اساس بهترین توزیع آماری، محاسبه گردید. با مقایسه مقادیر برآوردی باران ماهانه با مقادیر واقعی متناظر مشاهده شد برای الگوهایی که دارای پارامتر بیشتری هستند و مرتبه­های اتورگرسیو یا میانگین متحرک آنها بیشتر از یک می­باشد، برای سال­های بعد مقادیر متفاوتی را نشان می­دهد، اما این تفاوت­ها نیز محدود به چند سال است که حداکثر از تعداد پارامتر­های الگو تجاوز می­نماید. ضریب همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش­بینی شده در ایستگاه مورد مطالعه 64/0 به­دست آمد که از رابطه رگرسیونی به­دست آمده می­توان برای تصحیح مقادیر متوسط بارندگی پیش­بینی شده در ایستگاه استفاده نمود. <br /> <br /> <br />