تبیین رابطۀ سرمایۀ اجتماعی کاربران ایرانی در شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک و مشارکت سیاسی در دنیای واقعی

Abstract

هدف این پژوهش، سنجش و تبیین رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی کاربران در شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک و مشارکت سیاسی آن‌ها در دنیای واقعی است. بدین‌منظور، از نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پوتنام و نظریۀ مشارکت سیاسی مایکل راش به‌عنوان سنتزی نظری استفاده شده است. شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک به‌دلیل داشتن کاربران بسیار، به‌عنوان میدان پژوهش و واحد تحلیل انتخاب شده و دانشجویان ایرانی، به­روش پیمایش آنلاین مطالعه شده­اند. در این پژوهش، ابتدا به­روش نمونه‌گیری وارونه و به‌کارگیری فرمول نمونه‌گیری منعطف- که ویژۀ پیمایش‌های آنلاین است- حجم نمونه 669 نفر محاسبه شد. سه ماه پس از طراحی و انتشار پرسشنامه در درایو گوگل، حجم نمونه به 674 نفر افزایش یافت. براساس نتایج، افزایش سرمایۀ اجتماعی کاربران در فیس‌بوک، موجب افزایش مشارکت سیاسی آن‌ها در جهان واقعی می‌شود. همچنین از میان شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی، باز یا بسته‌بودن شبکۀ دوستان، باز یا بسته‌بودن شبکه­های گروه‌ها و صفحه‌ها، تراکم شبکه و شرایط دستیابی به منابع، چهار شاخص تبیین‌کنندۀ مشارکت سیاسی کاربران هستند.