تبیین نگرش دانشجویان به مصرف الکل از دیدگاه نظریة انتخاب عقلانی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران)

Abstract

در کشور، شواهدی مبنی­بر شیوع مصرف الکل در میان جوانان و دانشگاهیان وجود دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت نگرش دانشجویان دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران به مصرف الکل و تبیین این نگرش از دیدگاه نظریة انتخاب عقلانی است. روش این پژوهش پیمایشی، شیوة نمونه‌گیری در آن تصادفی طبقه‌ای متناسب و ابزار جمع‌آوری اطلاعات آن، پرسشنامه است و در آن، ۴۱۲ پرسشنامه تجزیه و تحلیل شد. داده‌های توصیفی تحقیق نشان می‌دهد 6/۵۵ درصد از کل پاسخگویان نگرش مخالف، ۱/۳۷ درصد نگرش بینابین و 3/۷ درصد نگرش موافق به مصرف مشروبات الکلی دارند. میانگین نگرش موافق به مصرف الکل و تمامی ابعاد آن، در مردان بیشتر از زنان است. مطابق نتایج، از میان هشت متغیر انتخاب عقلانی، چهار متغیر مجازات غیررسمی، نیاز منفعت‌گرایانه، باور و پیوستگی (به­ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین تبیین‌کنندگان) با نگرش به مصرف مشروبات الکلی و تمامی ابعاد آن ارتباط معنادار داشته‌اند. متغیرهای تحقیق ۲/۷۱ درصد از نوسانات متغیر نگرش به مصرف مشروبات الکلی را توضیح می­دهند. ارائة مقیاس سنجش نگرش به مصرف مشروبات الکلی در میان دانشجویان و نیز عملیاتی‌سازی متغیرهای مستقل مبتنی­بر نظریۀ انتخاب عقلانی متناسب با نگرش به مصرف مشروبات الکلی، از جمله دستاوردهای نظری این تحقیق است.