بررسی فضای عاطفی و کنترل والدین بر کاربردهای تلفن همراه در بین نوجوانان شهر تهران

Abstract

امروزه تلفن همراه، به‌عنوان یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین، در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دارد و جزء لاینفک مناسبات روزمره محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که می‌توان ادعا کرد برای بسیاری از افراد، زندگی بدون آن امکان‌پذیر نیست یا دست‌کم مطلوبیتی ندارد. نفوذ کاربرد تلفن همراه در شئون زندگی، پدیده‌ای جهانی است و در جامعۀ ما، با وجود فروکش­کردن تب اولیة استفاده از آن، مقبولیتش به‌حدی رسیده است که مضرات جدی و اساسی این فناوری مدرن را مخفی و نادیده نگه می‌دارد. به‌طورکلی، هدف پژوهش حاضر، بررسی فضای عاطفی خانواده و کنترل والدین بر کاربردهای مطلوب و نامطلوب تلفن همراه است. روش پژوهش، پیمایش است که با استفاده از تکنیک پرسشنامه در میان 380 نفر از نوجوانان 12 تا 18 ساله در شهر تهران انجام گرفت. چارچوب‌های مفهومی این پژوهش، براساس بررسی دیدگاه‌های جامعه‌شناسی انحرافات، ارتباطات و روان­شناسی و مرور منابع تجربی، تنظیم و در قالب آن، فرضیه‌های اصلی مطرح شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پسران بیشتر از دختران، از تلفن همراه به‌صورت نامطلوب استفاده می‌کنند. همچنین مشخص شد عواملی از قبیل فضای عاطفی خانواده، کنترل والدین و زمینۀ ویژة کاربری، بر استفادۀ نوجوانان از تلفن همراه تأثیر دارد. درحقیقت، فضای عاطفی خانواده و کنترل والدین، عامل بازدارندۀ نوجوان از کاربرد نامطلوب و گرایش به سمت کاربرد مطلوب تلفن همراه است.