شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های توسعۀ فرهنگی در کتابخانۀ ملی ایران

Abstract

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های توسعة فرهنگی برای کتابخانة ملی ایران بوده است. این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نوع داده‌ها، تلفیقی (کمی و کیفی) و ازنظر نحوة گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعة آماری پژوهش، همة مدیران میانی و ارشد کتابخانة ملی ایران بودند که به‌صورت هدفمند، 5 نفر برای مصاحبة حضوری و 32 نفر از آنها برای پاسخ به پرسشنامه انتخاب شدند. ابعاد و مؤلفه‌های اولیة توسعة فرهنگی براساس مطالعات کتابخانه‌ای و مبانی نظری (نظریه‌ها، روش‌ها و الگو‌ها)، مصاحبه و مطالعة پیشینة پژوهش در ایران و جهان در 3 بعد و 23 مؤلفه (9 مؤلفة آزادی فرهنگی، 8 مؤلفة خلاقیت فرهنگی و 6 مؤلفة گفت‌وگوی فرهنگی) استخراج شد و برای تأیید در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. نتیجة تحلیل عاملی تأییدی ابعاد و مؤلفه‌های الگوی توسعة فرهنگی کتابخانة ملی ایران نشان داد که از بین 23 مؤلفة شناسایی‌شده، 2 مؤلفه با بار عاملی کمتر از 4/0 از الگو حذف و 21 مؤلفة دیگر تأیید شده‌اند. همچنین، مؤلفة «شناسایی و معرفی مفاخر فرهنگی مشترک با دیگر کشورها»، مؤلفة «تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد» و «گفت‌وگوی بین تمدن‌ها» دارای بیشترین اهمیت بودند.