مسکن، مهاجرت و محله‌های مردمی؛ راهبردهای بقا و ارتقا در میان مهاجران کم‌درآمد شهری (مطالعۀ موردی: خانوادۀ مهاجر ساکن محلۀ خزانه در تهران)

Abstract

مهاجرت پدیده‌ای است که با رسیدن مهاجران به مقصد خاتمه نمی‌یابد و سال‌ها پس از آن ادامه دارد. آنچه در تکمیل پژوهش‌های مهاجرت مهم است، تمرکز بر روایت‌های مهاجران، استخراج مراحل مهاجرت و راهبردهای بقاست. در پژوهش حاضر با تمرکز بر تجربة مهاجرت یکی از خانواده‌های آذری‌زبان مقیم تهران، شیوه‌های بقا و ارتقای زندگی در میان بخشی از مهاجران کم‌درآمد شهری از منظر انسان‌شناختی و با روش تحلیل روایت بررسی شد. براساس نتایج، مفهوم پویایی مهاجرت در تعاریف این پدیده نادیده گرفته شده است. در این مفهوم، مهاجرت از کوچ‌کردن پله‌وار (از روستا به شهر کوچک و از آنجا به شهرهای بزرگ‌تر)، مهاجرت رجعی یا برگشتی (بازگشت مهاجر به روستا به‌دلیل تفاوت‌نداشتن زندگی شهر و روستا) و مهاجرت چرخ‌واری یا دوره‌ای (سکونت فصلی در شهر و روستا) فراتر می‌رود. همچنین این پژوهش نشان می‌دهد جذب مهاجران کم‌درآمد شهری، تقریباً دو تا سه دهه زمان می‌برد؛ زیرا مهاجران به‌شکلی آرام خود را به چشم‌انداز و راهبردهای بقا و ارتقا مجهز می‌کنند که یکی از این راهبردها مسکن و انواع محله‌های متناسب با کم‌درآمدهاست.