پیامدهای زندانی‌شدن بر خانوادة زندانیان

Abstract

یکی از سیاست‌های راهبردی کشور، تقویت نهاد خانواده دربرابر عوامل گوناگون تضعیف‌کنندة درونی و بیرونی آن است. در این پژوهش، به پیامدهای زندانی‌شدن افراد بر خانواده‌شان توجه شده است. روش تحقیق حاضر، فراتحلیل کیفی است و در آن از مشاهدة مشارکتی برای صورت‌بندی استنتاج‌های جامعه‌شناختی جدید بهره گرفته شده است. براساس داده‌ها، در طول سال حداقل یک میلیون نفر زندانی ثابت و در گردش در ایران وجود دارد. با توجه به اینکه متوسط بعد خانوار در ایران 55/3 است، هر سال نزدیک به 5 میلیون نفر ایرانی به‌نحوی با پیامدهای این پدیده به‌طور مستقیم سروکار دارند که نشان‌‌دهندة ابعاد وسیع تأثیر زندان بر خانواده‌ها و مشکلات خانواده‌های زندانیان در ایران است. مجموعه‌ پیامدهای زندان عبارت‌اند از: 1. فردی و شخصیتی؛ 2. اجتماعی؛ 3. اقتصادی؛ 4. فرهنگی؛ 5. سیاسی. یکی از مسائل مهم، رابطة نوع جرم و مدت محکومیت زندانی با انسجام خانواده است. وضعیت خانوادة محکومان موادمخدر و خانوادة محکومان به قتل و شرارت و سرقت و جرایم مالی و... با هم متفاوت است. در پژوهش حاضر پنج راهکار مؤثر ارائه و تشریح شده است که عبارت‌اند از: 1. تعیین مدل کیفری، 2. انسانی‌ترکردن شرایط زندان با توجه به تأثیرات محیط فیزیکی بر روان و اخلاق فرد، 3. زندان باز، 4. روش‌های جایگزین زندان، 5. ضرورت حضور نهادهای مدنی و حمایتگر.