عوامل جمعیتی- اجتماعی اثرگذار بر سبک زندگی سلامت‌محور سالمندان تهرانی

Abstract

در دهه­های اخیر، مفهوم سبک زندگی به معنای عام و سبک زندگی سلامت­محور در معنای خاص، نظر بسیاری از جامعه­شناسان و محققان حیطة سلامت را به خود جلب کرده است. مطالعة سبک زندگی سلامت­محور به بررسی الگوهای جمعی رفتارهایی می­پردازد که سلامت افراد را در معرض خطر قرار می­دهند. این پژوهش­ها، در پی یافتن علل تضمین­کنندة سلامت­اند. پژوهش­ها در این زمینه یا به­صورت توصیف این الگوهای رفتاری سلامت بوده­اند یا در پی تبیین این الگوها برآمده­اند. تبیین­های انجام­شده عمدتاً تعیین­کننده­هایی همچون انتخاب­های فردی و عوامل اجتماعی را مد نظر قرار داده­اند. با اتخاذ رویکردی مشابه، پژوهش پیمایشی حاضر برای کشف عوامل جمعیتی و اجتماعی مؤثر بر انتخاب­های فردی- که بر سبک زندگی سلامت­محور سالمندان تهرانی تأثیر می­گذارد- بر­آمده است. یافته­ها نشان می­دهد که بیش از دو سوم سالمندان نمونة آماری پژوهش، سبک زندگی متوسط و تنها 8/11 درصد، سبک زندگی سالم دارند. سبک زندگی سلامت­محور سالمندان برحسب سن، تحصیلات و رضایت از زندگی متفاوت است و با سبک زندگی سلامت­­محور ارتباطی معنادار دارد. 16 درصد تغییرهای سبک زندگی سالمندان مورد بررسی، از طریق متغیرهای جمعیتی- اجتماعی تبیین شده­اند. در میان متغیرهای مورد بررسی، رضایت از زندگی، مهم­ترین متغیر بلافصل اثرگذار بر سبک زندگی سالمندان با ضریب بتای 206/0 است که خود از متغیرهای پایگاه اقتصادی، اجتماعی، دینداری، سن و جنس تأثیر می­پذیرد.