روابط همسایگی در سبک زندگی اسلامی

Abstract

اسلام تنها دین و آیینی است که به درستی بنای دعوت خود را بر اجتماع استوار کرده و به‌لحاظ مدنی‌الطبع بودن انسان، امر اجتماع را در هیچ یک از شئون رها نکرده است. زندگی اجتماعی انسان در اشکال گوناگون تبلور می‌‌یابد. بی‌‌تردید، پس از خانواده که اساسی‌‌ترین واحد اجتماعی به‌شمار می‌‌رود، همسایگان که در قالب یک محله شکل می‌‌گیرند، مهم‌ترین تشکیلات جامعه انسانی‌اند که در کنار انسجام و وحدتی که دارند، تعاملات و معاشرت‌‌های اجتماعی تاثیرگذاری با هم دارند که زمینه ساز شکل‌‌گیری یک الگوی فرهنگی و زیستی متناسب با هویت جمعی خود‌اند. بحث همسایه و همسایگی، همواره از مباحث مهم مورد توجه ادیان، اندیشمندان اجتماعی و علما‌‌ی علم اخلاق بوده است، تا آنجا که در الگوی اسلامی، روابط و حقوق همسایگی، پس از پرستش خداوند و نیکی به والدین، مورد تاکید قرار گرفته و حتی برای کافران حق همسایگی برشمرده شده است. در نوشتار حاضر با عنایت به مباحث امروزی در باب الگوهای زندگی اجتماعی، نخست، به‌‌اجمال، سبک ‌‌زندگی مورد بحث قرار گرفته و سپس با بهره‌گیری از روش اِسنادی، تلاش شده تا آموزه‌‌های دینی متناسب با موضوع، بررسی شود و با استخراج مفاهیم و محورهای شاخص در باب روابط و حقوق همسایگی، گامی در راستای ترسیم الگوی روابط همسایگی - بر اساس دیدگاه اسلام - برداشته شود.