درآمدی بر تبیین نقش بنیادین خانواده در وفاق اجتماعی با نگاهی قرآنی

Abstract

جامعه بشری، هر روز از پیوندهای انسانی و محبت‌آمیز دورتر می‌شود و به فشارهای قانونی و دوربین‌های کنترلی نیازمندتر می‌گردد! این روند قابل ادامه‌دادن نیست. انسان باید بر اساس فطریات خود زندگی کند و بر اساس برنامه خلقت خود با دیگران ارتباط برقرار کند. نوشتار حاضر به شیوه اسنادی تحلیلی، در پی ارائه راه‌کاری قرآنی برای رفع این مسأله است. از نظر قرآن، تنها دیدن انسان، خطایی راهبردی از سوی انسان در تعامل با خود و نشان از فراموش‌کردن خود است. خداوند، او را زوج دیده و زوجین را از «نَفْس واحِده» آفریده و اهمیت‌دادن به «رابطه ارحامی» را لازم شمرده و روابط انسانی را در این قالب طراحی کرده است. با این نگاه، تشکیل خانواده آغاز راه برای یکی‌شدن و آموزش زیستن در اجتماع بشری و تمرین وفاق با دیگران است. ندیدن رابطه انسان‌ها در قالب خانواده، نابودن‌کردن پیوندهای طبیعی و فطری انسان است و نیازمند‌شدن به جبر برای ایجاد وفاق است. با این نگاه، همبستگی اخلاقی و احساس وظیفه، بیش از خواست و نیاز جنسی در روابط زن و مرد اهمیت می‌یابد تا محیط مساعدی برای رشد جسمانی و اعتلای معنوی و اخلاقی فرزندان‌شان فراهم آید و آنان زندگی متوافق و همگرا را در جامعه خانواده تجربه کنند. وفاقی که در جامعه کوچک خانواده تجربه می‌شود، بهترین زمینه رسیدن به وفاق اجتماعی درونی است. در چنین جامعه‌ای، سخن‌گفتن از بنی‌آدم اعضای یک پیکرند، معنا دارد و پیوندهای اجتماعی با برداشته‌شدن اجبار قانونی، قابل تداوم است.