رابطه فرهنگ و سیاست: تبیین جایگاه ارزش‌های دینی در سینمای جمهوری اسلامی ایران در دهه‌ها‌ی شصت، هفتاد و هشتاد

Abstract

<br /><br /><br /><br /><br /><br />هدف از تشکیل حکومت دینی در اسلام، فراهم‌آوردن شرایط و زمینه‌های مناسب تربیتی برای رسیدن انسان به کمال است. اصلاح هر جامعه از اصلاح فرهنگی آن آغاز می‏شود. مهم‏ترین وظیفه فرهنگ، تربیت انسان است که رسانه‌های جمعی به‌طور عموم به‏عنوان مهم‏ترین کانال‌های فرهنگ‏ساز و هدایت‌گر فرهنگ جامعه نقش تعیین‏کننده‌ای ایفا می‌کنند. از ابزارهای فرهنگی که در اختیار حکومت است و تأثیر بسیاری بر مهندسی ذهن و مدیریت افکار عمومی دارد و زمینه‏ساز تربیت انسان‌ها می‌شود، رسانه به‏طور اعم و سینما به‏طور اخص است. بدین‌ترتیب، یکی از وظایف حکومت، استفاده از ابزار سینما برای هدایت افراد در جهت مطلوب است. هدف این پژوهش آن است که از طریق روش تحلیل محتوای کمی و کیفی فیلم‌های سینمایی به بررسی این موضوع بپردازد که جمهوری اسلامی ایران به‏عنوان حکومت دینی تا چه‌حد توانسته است از ابزار سینما برای فراهم‌آوردن شرایط تربیتی و جهت‏دهی به افکار مردم بهره برد. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران آن‌چنان‏که باید در استفاده از این ابزار در جهت تحقق تربیت دینی افراد موفق نبوده است. استفاده از ارزش‌های دینی در سینما بسیار اندک است و حتی فیلم‏هایی هم که موضوع اصلی آنها به دین اختصاص دارد، در واقع در انتخاب موضوع و نیز پرداختن به آن بسیار ساده کار کرده‌اند.