بررسی تطبیقی وضعیت دین در ایران، ترکیه و مصر

Abstract

نقش دین به‌ویژه در کشورهای ایران، ترکیه و مصر به عنوان کشورهایی در حال توسعه که مواجهه با فرایندهای مدرن داشته و سنت‌های مؤثر فرهنگی و دینی در این زمینه داشته‌اند، از جمله زمینه‌های شکل‌گیری یکی از پرسش‌های تحقیق در خصوص کیفیت وضعیت دین در این سه زمینه فرهنگی بوده است. پرسش دیگر، به تطابق الگوی نظری اینگلهارت با یافته‌های مربوط به پیمایش بین‌المللی او درباره وضعیت دین در سه کشور مذکور بازمی‌گردد. در این پژوهش، آخرین موج از این پیمایش‌ها، مبنا قرار گرفته و مقولات شش‌گانه مرتبط با حیات دینی که داده‌های آنها درباره سه کشور مذکور، موجود است و همچنین مقایسه‌پذیر می‌باشند، به بررسی این موضوع به‌صورت تطبیقی ـ مقایسه‌ای پرداخته شده است. متناسب با سطح سنجش متغیرها، آماره‌ها و میزان معناداری، تفاوت میانگین‌ها ارزیابی شده است. گرچه میزان اهمیت مذهب و خدا در زندگی و مذهبی‌بودن مصر نسبت به ایران و ترکیه و ایران نسبت به ترکیه بیشتر است، اما اهمیت سنت با اهمیت مذهب ضرورتاً وضعیت مشابهی ندارد. همچنین تفاوت معناداری میان میزان عبادت و تأمل در معنا و غایت زندگی در سه کشور مشاهده نشده است.