بررسی مبانی کلامی‌ـ‌فلسفی نظریۀ پرورش روح جان هیک

Abstract

مقال? حاضر، در دو بخش به توصیف و بررسی برخی مبانی نظری? عدل الهی پرورش روح هیک اختصاص دارد. در این نوشتار، ضمن بررسی پاسخ جان هیک به مسأل? شرور موجود در عالم، خواهیم دید که وی نظری? عدل الهی‌ خود را با اسطوره خواندن اید? گناه اولیه و هبوط آغاز می‌کند و شرور اخلاقی را نتیج? مختار بودن آدمی و از لوازم وجود فاصل? معرفتی می‌داند. به نظر وی کسب فضایل و کمالات روحی جز در مواجهه با شرور حاصل نمی‌گردد. مسأل? معاد، برزخ، و حیات‌های متوالی از عناصر مهمی هستند که هیک برای پیش‌برد راه حل خویش به آن‌ها متوسل می‌شود. اما مبانی کلامی نظری? هیک مستلزم لوازم باطلی است، از جمله این‌که گزاره‌های کتاب مقدس هیچ نقشی در تولید ایمان ندارند و تسری دادن کثرت‌گرایی به مفاهیم دینی، سبب برزو ابهام در فهم بحث مذکور یعنی مسأل? شر می‌باشد. هیک در بحث کثرت‌گرایی نجات نیز گزینشی عمل کرده و با انتخاب آیات موافق با رستگاری جهانی، از آیات دال بر جاودانگی عذاب چشم پوشیده است.