واکاوی همدید بارش‌های سنگین ناشی از سردچال د‌رحوزه آبریز بازفت(مطالعه موردی؛ بارش سنگین18 تا 23 اسفند 1389)

Abstract

ماهیت بارش سنگین و پیامدهای ناشی از آن سبب شده که این پدیده اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های محیطی و مدیریت منابع آب داشته باشد. در این پژوهش به‌منظور تحلیل سامانه بلوکینگ بریده کم‌فشار بر بارش دوره 18 تا 23 اسفند 1389، نقشه‌های هوای میانگین فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 و 850 هکتوپاسکال، مولفه‌های باد، همگرایی شار رطوبت و امگا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از نقشه‌های همدیدی، موقعیت و جابجایی سیستم‌های جوی همچون ناوه‌ها، پشته‌ها، میدان باد و سامانه‌های کم‌فشار و پرفشار سطح زمین بررسی شد. داده‌های بارش روزانه و دبی ساعتی برای 29 ایستگاه باران‌سنجی و هیدرومتری در محدوده حوضه و خارج از حوضه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان از استقرار سردچال در شرق دریای مدیترانه و جابجایی ناوه وابسته به آن و همراهی سطح زمین در 18 تا 23 اسفند، شرایط را برای ایجاد بارش سنگین فراهم کرده است. میدان باد در ترازهای جوی بخصوص تراز 850 هکتوپاسکال نقش مهمی در تغذیه رطوبتی سامانه‌های جوی داشته است. مقادیر منفی امگا نیز، باعث صعود دینامیکی هوا در این ترازهای جوی شده و تقویت جریان‌های همرفتی منجر به بارش را به دنبال داشته است.