بررسی ارابه‌ی زرین جیحون؛ شاهکار هنر فلزکاری هخامنشی

Abstract

گنجینه‌ی جیحون یکی از مهم‌ترین مجموعه­های بازمانده از هنر فلزکاری دوره­ی هخامنشی است که شامل 180 شیء ازجمله زیورآلات و پیکرک‌های آیینی و لوحه‌های تعویذ و ... است. شاخص‌ترین اثر این مجموعه ارابه‌ای طلایی با چهار اسب، ارابه‌ران و مسافر است. در این پژوهش تلاش بر این است تا بر اساس ساختار اصول فنیِ تحلیل‌های پیشین از قطعه‌های طلایی و نقره‌ای دوره‌ی هخامنشی در مجموعه‌ی موزه‌ی بریتانیا که با آزمایش‌های مختلف ازجمله آزمایش سیستم میکروسکوپ الکترونی و طیف‌سنجی پرتوایکس کارشده‌اند، به مطالعه­ی ساختارِ اثر مذکور و کاربرد این شیء در ایران، بر اساس منابع موجود پرداخته شود. روش پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی است واصلی‌ترین نتیجه‌ی آن پی بردن به انواع گوناگونی از تکنیک‌های زرگری و رشد مداوم تولید اشیاء سه‌بعدی پیچیده است که تصویر کاربردی ارابه‌های زمان خود را مشخص می‌کنند. پیشرفتی که در ادامه بیانگر چگونگی سیستم هنری منسجم و یکپارچه در دوره‌ی هخامنشی است، زیرا هنر این دوره، فرم‌های ساخت، نقوش و تزیینات و موفقیت‌های اساسی بسیاری از تمدن‌ها را در خود جای‌داده بود که همه در تکوین شیوه‌ی هنری خاص هخامنشی سهمی عمده داشته‌اند.