کشف ساختار درونی مطالعات روان‌شناسی مثبت به روش متن‌کاوی

Abstract

روان‌شناسی از علومی است گستردگی و زیرشاخه‌های زیادی دارد و بررسی ارتباط این بخش‌ها و نیز ابعاد و ساختار هریک از زیرشاخه‌های آن می‌تواند به درک ساختار این دانش کمک کند. به همین دلیل، این پژوهش با هدف کشف ساختار درونی مطالعات روان‌شناسی مثبت صورت گرفته است. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی است و در آن از فنون علم‌سنجی و به‌طور خاص از روش هم رخدادی واژگان و به روش متن‌کاوی، برای کشف ساختار درونی و روابط موضوعی مطالعات روان‌شناسی مثبت استفاده شده است. جامعه این پژوهش، مقالات حوزه روان‌شناسی مثبت نمایه شده در پایگاه اسکوپوس بوده است. تعداد کل این مقالات در بازه زمانی 2000 تا 2012 برابر 1086 مقاله بوده است. با استخراج واژه‌های مرتبط موضوعی از عنوان، چکیده و کلیدواژه‌های مقالات و اعمال روش‌های متن‌کاوی و ریشه‌یابی، یک ماتریس هم رخدادی با ابعاد 43 × 43 ایجاد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که از بین 7 خوشه بهینه تولیدشده، خوشه 2 با 10 واژه و خوشه 4 با 9 واژه، به‌عنوان خوشه‌های اصلی شناخته می‌شوند. خوشه 5 بیشترین تعداد موضوع‌های اصلی از بین مفاهیم منتخب را داراست و خوشه‌های 2 و 1 کمترین فاصله را دارند که نشان می‌دهد ارتباط بین موضوع‌های اصلی و جزئی در این خوشه‌ها بیشتر است. در مقابل خوشه 7، بیشترین فاصله را از اغلب خوشه‌ها دارد که نشان‌دهنده حداقل شباهت موضوع‌های خوشه با موضوعات دیگر خوشه‌ها است. بر همین مبنا بیشترین ارتباط در ساختار درونی روان‌شناسی مثبت بین مفاهیم adult، construct، individu، positivepsycholog و strength در خوشه 1 با مفاهیم affect، chang، develop، educ، emot، model، optim، posit، role و support در خوشه 2 برقرار است. در همین خصوص پیش‌بینی می‌شود که خوشه 7 با مفاهیم قرار گرفته در آن، در آینده تبدیل به یک حوزه مطالعاتی مستقل گردد.