بررسی اندیشه‌های اگزیستانسیالیستی در شعر معاصر

Abstract

فیلسوفان مکتب اگزیستانسیالیسم ( اصالت وجود )، از جمله سارتر، آفرینندۀ آثار ادبی بسیار با مضامین فلسفی هستند. اساس و محور این مکتب، اندیشیدن در باب انسان و هستی، آزادی و اختیار، مسؤولیّت و تعهّد اجتماعی است که با دلهره و اضطراب همراه است .شاعران شعر نو فارسی، گاه بر حسب روحیّه فردی، در باب هستی و نیستی، به اندیشیدن پرداخته‌اند و گاه بر حسب شرایط اجتماعی - سیاسی، اشعاری را سروده‌اند که به نوعی در ارتباط با مکتب اگزیستانسیالیسم است. در این مقاله ضمن تبیین مؤلّفه‌های اگزیستانسیالیسم و آوردن نمونه اشعاری از شاعران معاصر و تحلیل آنها‌، رگه هایی از اندیشه‌های این مکتب را در اشعار این شاعران مورد بررسی قرارداده ایم. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی درصدد یافتن پاسخ این سوال است که آیا اندیشه­های اگزیستانسیالیستی در شعر شاعران معاصر وجود دارد؟ یافته­های پژوهش نشان می­دهد که شاعران معاصر، گرچه فیلسوف نیستند و یا صرفاً قصد بیان اندیشه‌های فلسفی را نداشته اند اما با توجّه به ذهن متفکّر و وضعیّت اجتماع خود، به سرودن اشعاری پرداخته­اند که به نوعی در ارتباط با مولفه های مکتب اگزیستانسیالیسم است.