شیوه‌های تمایز شاعر از تخلّص (نشانه‌های "تجرید" در کاربرد تخلّص)

Abstract

تخلّص، نام شعری شاعر است که در پایان غزل می آید. یکی از کارکردهای تخلّص، آن است که تخلّص، گوینده^ء شعر می­شود. از زمان افلاطون تا کنون نظراتی ارائه شده مبنی بر اینکه شاعر، راوی­ای دارد که شعر را بر زبان شاعر جاری می­سازد این نکته در علم بلاغت، در ذیل گونه­ای از صنعت تجرید مطرح شده­است. نگارنده در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی نشانه هایی را بر شمرده است که نشان می­دهد برخی از غزل سرایان از این نکته ی هنری و بلاغی آگاه بوده و از آن بهره برده­اند. نشانه­های تمایز شاعر از تخلّص، به دو دسته تقسیم می شود: نشانه­های لفظی و نشانه­های معنایی. در این تحقیق علاوه بر ذکر شیوه­های تمایز شاعر از تخلّص یا نشانه­های "تجرید"، شخصیت تخلّص با توجه به تشبیهاتی که تخلّص در آن "مشبه به" قرار گرفته، توصیف و تحلیل شده است.