بررسی تحلیلی سیمای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر غنایی دوران غزنوی اول

Abstract

چکیده <br />دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی(387-432ه.ق) از مهم‌ترین ادوارگسترش شعر فارسی است. شاعران این دوران، شاعران نیمه‌ی اول قرن پنجم چون عنصری، فرخی، عسجدی، منوچهری، عیوقی، ابوسعید و چند شاعر بی‌دیوان هستند که مجموعا بیش از 20600بیت از آنان برجای مانده است یکی از شگردهای اصلی این شاعران، برای تقویت جنبه‌های مفهومی و ادبی انواع غنایی،‌ بهره‌گیری از اشارات دینی در شعر است. در این مقاله سعی شده، به روش تحلیلی- توصیفی، پس از بررسی تک‌تک ابیات این دوره، تلمیح‏های مربوط به پیامبران(ع)،‌ امامان(ع) وصحابه‌ی رسول(ص)،‌ استخراج و پس از طبقه ‌بندی آن‌ها براساس نوع و میزان کاربرد،‌ شگرد شاعران در استفاده از این تلمیحات، در دو شاخه‌ی اصلی تحلیل و بررسی شود: نخست مفاهیم دینی معرفی و شیوه‏ی رواج آن تحلیل گردد؛ سپس میزان کاربرد این اشارات در انواع غنایی چون مدح،‌ وصف، تغزل و شعر عاشقانه،‌ شعر عرفانی، مناجات و تحمیدیه و منقبت، بررسی شود.