رویکردی پادتقارنی به ضمیراندازی در زبان فارسی

Abstract

<em>در این مقاله به تبیین دو مشخصة بارز زبان­های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه­جایی آزادا</em><em>نة</em><em>فاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا </em><em>می­پردازیم.</em><em>این دو ویژگی محصول جانبی نقطة تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقط</em><em>ة</em><em>تقارن در صورت </em><em>آوایی </em><em>حذف می­گردد. این امر توجیه­گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت­های متعدی و غیرکنایی در مشخصگر فعل سبک و در ساخت­های غیرمفعولی مشخصگر فعل واژگانی است. </em><em>در تمامی این جایگاه­ها شاهد نقطة تقارنی خواهیم بود که می­تواند به دو صورت شکسته شود؛ یا با جابه­جایی فعل و یا با جابه­جایی فاعل. همین امر، جابه­جایی آزادانة فاعل و فعل را توجیه می­کند. </em><em>در فاعل پیش­فعلی حرف تعریف در جایگاه مشخصگر گروه زمان و در صورت تکیه­بر بودن در جایگاه مشخصگر گروه کانون می­نشیند. در فاعل پس­فعلی در ساختارهای غیرمفعولی، فعل از درون فعل واژگانی تیره به صورت افزوده با فعل سبک ادغام می­شود و در ساختارهای غیرکنایی و متعدی فعل از درون گروه فعل واژگانی به درون هستة زمان حرکت می­کند</em><em>.</em><br /> <strong><em> </em></strong><br />