روی‌کردی رده‌شناختی به استعاره‌های مربوط /محمدامین صراحی

Abstract

روی‌کردی رده‌شناختی به استعاره‌های مربوط به رنگ در زبان فارسی محمدامین صراحی [1] تاریخ دریافت: 3/11/89 تاریخ تصویب: 20/6/91 چکیده استعاره، در گذشته، عملاً در‌حوزه مطالعات ادبی بررسی می‌شده است؛ اما مطالعات جدید در‌حوزه زبان‌شناسی شناختی، به‌ویژه در‌زمینه استعاره نشان می‌دهد استعاره، رابطه میان زبان، اندیشه و فرهنگ را به بهترین شکل ممکن نشان می‌دهد؛ به همین دلیل، یکی از هدف‌های اصلی از این تحقیق، بیان این نکته است که چگونه استعاره‌های مربوط به رنگ با زبان، جهان‌بینی و فرهنگ فارسی‌زبانان پیوند خورده‌اند؛ از این روی، در پژوهش حاضر، استعاره‌های مربوط به یازده رنگ‌واژه اصلی را که برلین و کی [2] (1969) پیش‌نهاد کرده‌اند، از منابع مختلف گرد آورده و در‌چهارچوب نظریه استعاره‌های مفهومی اصلاح‌شده بررسی کرده‌ایم که از‌سوی کوچس [3] (2005) بیان شده و در آن، استعاره، پدیده‌ای شناختی- فرهنگی در‌نظر گرفته شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند با‌وجود تعدادی کم از استعاره‌های مربوط به رنگ که منشائی جهانی دارند و احتمالاً در زبان‌های دیگر نیز به‌صورتی تقریباً مشابه به‌کار می‌روند، بیشتر استعاره‌های مربوط به رنگ در زبان فارسی، ماهیتی فرهنگی دارند که ممکن است به‌دلیل وجود تجربیات گوناگون، فرایندهای شناختی متفاوت، بافت‌های اجتماعی ویژه و حتی محیط جغرافیایی خاص به‌وجود آمده باشند. واژه‌های کلیدی: استعاره، زبان‌شناسی شناختی، رده‌شناسی، رنگ‌واژه، زبان فارسی. [1] استادیار و عضو هیات علمی گروه زبان شناسی دانشگاه گیلان؛ aminsorahi@hotmail.com [2] ‌‌ . B. Berlin and P. Kay [3] . Z. Kövecses