نگاه زایشی به مقولۀ دستوری مصدر در زبان فارسی(ره‏یافت‌ها و راه‏حل‌ها)

Abstract

مقولۀ دستوری مصدر در زبان فارسی، از‏جمله موضوع‏ هایی است که باید بیشتر درباره‏اش تأمل و تحقیق کرد. در دستورهای سنتی، مصدر هم اسم معرفی شده است و‏هم فعل، و در بررسی‏های اخیر نیز به‏ صورتی عمیق به این موضوع نپرداخته ­اند. بر‏اساس گرایش غالب در زبان فارسی، مصدر، نوعی اسم است؛ اما شواهدی نیز در زبان فارسی وجود دارند که فعلی ‏بودن (فعل‏ گونه ‏بودن) مصدر را اثبات می‏کنند. مصدرهای فارسی، قابلیت مجهول ‏شدن، سببی‏ شدن و نیز منفی ‏شدن مانند فعل‏های زمان­دار را دارند. در‏ مقابل شواهد دالّ‏بر فعلی‏ بودن مصدر، برخی شواهد نیز بیانگر اسم‏ بودن مصدر‏های فارسی‏ اند که بررسی بیشتر دربارۀ این مسئله را الزام می‏کنند. در این مقاله، ویژگی­های فعلی مصدر را بررسی کرده و ضرورت پژوهش عمیق ­تر را دربارۀ ویژگی­های اسمی این سازه، برای محققان بیان کرده ‏ایم. ره‏یافت این مقاله، نگاه زایشی به مقوله‏ های دستوری است.